Home > Kennisbank​​​​

Hoe kun je de eikenprocessierups bestrijden? 

De eikenprocessierups Thaumetopoea processionea is een grijsbruine nachtvlinder. Deze eikenprocessievlinder komt van origine uit Zuid- en Midden-Europa. Met name de rupsen van deze nachtvlinder richten schade aan. Tegenwoordig is de eikenprocessierups gevestigd in Nederland. De eikenprocessierups is een behaarde rups. Hij dankt zijn naam aan de manier waarop ze in een lange rij achter elkaar aan lopen (processie) op zoek naar eten.
Eikenprocessierups
Kevin van Kester
Productspecialist Gewasbescherming  | 22 december 2020 | 4 min. lezen

Hoe kun je de eikenprocessierups herkennen?

De jonge eikenprocessierups is oranje als hij uit het ei komt. Tijdens de vervellingen verandert hij naar een grijsgrauwe kleur. De rups heeft lange witte haren over zijn lichaam. Vanaf het derde vervellingstadium (half mei-juni) ontwikkelen zich zwarte borstels op zijn lijf met kleine brandharen die voor veel irritatie kunnen zorgen bij mens en dier. Een volwassen rups is ongeveer 3,5 cm lang en zijn lijf zit vol witte haren. In eikenbomen kun je grote pakketten met
rupsen zien. 

De ontwikkeling van de eikenprocessievlinder

Het vrouwtje legt haar eipakketjes van circa 250-300 stuks in augustus en september in de toppen van eikenbomen. De eitjes overwinteren en komen in april of mei uit. De eikenprocessierupsen voeden zich met jonge blaadjes en knoppen van de boom. De rupsen vervellen vijf tot zes keer. De rupsen blijven dicht bij elkaar. Hun nest is een dicht spinsel wat aan de stam of in oksels van de boom zit. In de nazomer verpoppen de rupsen zich. Oude nesten blijven in de bomen achter zolang ze niet worden weggehaald. Deze nesten zitten nog vol met vervellingshuidjes, huidjes van poppen en brandharen.

Grondnesten

Sinds kort is bekend dat de rupsen ook in de grond kunnen verpoppen of de rupsen gaan in winterrust. Ze graven zich dan in aan de voet van de de stam van de boom. Hier kunnen ze verpoppen of in winterrust gaan. 

Eikenprocessierups bestrijden

De eikenprocessierups, Thaumetopoea Processionea, kun je op twee manieren bestrijden:
  • De eikenprocessierups biologisch bestrijden
  • De eikenprocessierups bestrijden met bacteriepreparaten

Eikenprocessierups biologisch bestrijden

Je kunt de eikenprocessierups biologisch bestrijden met nematoden (aaltjes) Steinernema feltiae als natuurlijke vijand. Dit type aaltje is beter bestand tegen lagere temperaturen in het voorjaar. Aaltjes toepassen kan een hele uitdaging zijn aangezien jonge rupsen vaak hoog in de boom zitten en de aaltjes bij de plaag gebracht moeten worden. De rupsen moeten in contact worden gebracht met de aaltjes. Het beste tijdstip om dit te doen is als de eitjes net uitkomen in de maand april. 

Werkwijze

  • Bij het toepassen van de aaltjes moet voldoende water worden gebruikt
  • Gebruik 1 miljoen nematoden per liter water
  • Gebruik bij hoge bomen ( > 20 meter) 20 liter water per boom
  • Spuit door de boomtoppen heen
  • Pas de bespuiting twee keer toe met een interval van een week
  • Spuit niet in de regen, in de zon of bij harde wind.
  • Lees voor toepassen de gebruiksaanwijzing van dit product

Grondnesten biologisch bestrijden

De grondnesten van de eikenprocessierups kun je bestrijden door het aangieten van aaltjes rondom de boom. Dit doe je gelijktijdig met de behandeling van de jonge rupsen in april. 

Maak extra vloeistof klaar en giet dit rondom de stam van de boom. Giet de vloeistof vooral in holen/gaten rondom de stam. Hierdoor kunnen nesten van honderden rupsen worden uitgeroeid. Een enkele geïnfecteerde rups kan vele andere rupsen aantasten. 

De eikenprocessierups bestrijden met bacteriepreparaat

De eikenprocessierups kun je bestrijden met een bacteriepreparaat. Een professionele toepasser mag het in Nederland toegelaten biologisch bestrijdingsmiddel Xentari gebruiken. Ook dit middel moet bij de jonge rupsen hoog in de boom worden gebracht. Als de rups dit middel opeet, gaat hij dood.

Werkwijze

  • Pas twee keer toe met een interval van een week (let goed op bladontwikkeling) rond begin mei 
  • Middel moet in de bovenste kroonhelft worden gespoten
  • Bladbedekking moet goed zijn op boven- en onderkant van het blad
  • Bladeren moeten 40-50% bladontplooiing hebben
  • Bladerdek mag niet te dik zijn, anders kun je er niet meer doorheen spuiten
  • Bij toepassen mag er niet te veel wind staan (<3m/sec)
  • Het middel blijft gemiddeld zeven dagen effectief
  • Raadpleeg altijd het etiket voor dosering en toepassingsmogelijkheden
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Kevin van Kester neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 

Hoe kun je de eikenprocessierups bestrijden? 

De eikenprocessierups Thaumetopoea processionea is een grijsbruine nachtvlinder. Deze eikenprocessievlinder komt van origine uit Zuid- en Midden-Europa. Met name de rupsen van deze nachtvlinder richten schade aan. Tegenwoordig is de eikenprocessierups gevestigd in Nederland. De eikenprocessierups is een behaarde rups. Hij dankt zijn naam aan de manier waarop ze in een lange rij achter elkaar aan lopen (processie) op zoek naar eten.
Zoek in de Kennisbank
Vind antwoord op je vraag in onze kennisbank. 600+ artikelen, geschreven door onze specialisten.
Kevin van Kester
Kevin van Kester
Productspecialist Gewasbescherming  | 22 december 2020 | 4 min. lezen
Deel dit artikel
Eikenprocessierups

Onderwerpen in dit artikel

Hoe kun je de eikenprocessierups herkennen?

De jonge eikenprocessierups is oranje als hij uit het ei komt. Tijdens de vervellingen verandert hij naar een grijsgrauwe kleur. De rups heeft lange witte haren over zijn lichaam. Vanaf het derde vervellingstadium (half mei-juni) ontwikkelen zich zwarte borstels op zijn lijf met kleine brandharen die voor veel irritatie kunnen zorgen bij mens en dier. Een volwassen rups is ongeveer 3,5 cm lang en zijn lijf zit vol witte haren. In eikenbomen kun je grote pakketten met
rupsen zien. 

De ontwikkeling van de eikenprocessievlinder

Het vrouwtje legt haar eipakketjes van circa 250-300 stuks in augustus en september in de toppen van eikenbomen. De eitjes overwinteren en komen in april of mei uit. De eikenprocessierupsen voeden zich met jonge blaadjes en knoppen van de boom. De rupsen vervellen vijf tot zes keer. De rupsen blijven dicht bij elkaar. Hun nest is een dicht spinsel wat aan de stam of in oksels van de boom zit. In de nazomer verpoppen de rupsen zich. Oude nesten blijven in de bomen achter zolang ze niet worden weggehaald. Deze nesten zitten nog vol met vervellingshuidjes, huidjes van poppen en brandharen.

Grondnesten

Sinds kort is bekend dat de rupsen ook in de grond kunnen verpoppen of de rupsen gaan in winterrust. Ze graven zich dan in aan de voet van de de stam van de boom. Hier kunnen ze verpoppen of in winterrust gaan. 

Eikenprocessierups bestrijden

De eikenprocessierups, Thaumetopoea Processionea, kun je op twee manieren bestrijden:
  • De eikenprocessierups biologisch bestrijden
  • De eikenprocessierups bestrijden met bacteriepreparaten

Eikenprocessierups biologisch bestrijden

Je kunt de eikenprocessierups biologisch bestrijden met nematoden (aaltjes) Steinernema feltiae als natuurlijke vijand. Dit type aaltje is beter bestand tegen lagere temperaturen in het voorjaar. Aaltjes toepassen kan een hele uitdaging zijn aangezien jonge rupsen vaak hoog in de boom zitten en de aaltjes bij de plaag gebracht moeten worden. De rupsen moeten in contact worden gebracht met de aaltjes. Het beste tijdstip om dit te doen is als de eitjes net uitkomen in de maand april. 

Werkwijze

  • Bij het toepassen van de aaltjes moet voldoende water worden gebruikt
  • Gebruik 1 miljoen nematoden per liter water
  • Gebruik bij hoge bomen ( > 20 meter) 20 liter water per boom
  • Spuit door de boomtoppen heen
  • Pas de bespuiting twee keer toe met een interval van een week
  • Spuit niet in de regen, in de zon of bij harde wind.
  • Lees voor toepassen de gebruiksaanwijzing van dit product

Grondnesten biologisch bestrijden

De grondnesten van de eikenprocessierups kun je bestrijden door het aangieten van aaltjes rondom de boom. Dit doe je gelijktijdig met de behandeling van de jonge rupsen in april. 

Maak extra vloeistof klaar en giet dit rondom de stam van de boom. Giet de vloeistof vooral in holen/gaten rondom de stam. Hierdoor kunnen nesten van honderden rupsen worden uitgeroeid. Een enkele geïnfecteerde rups kan vele andere rupsen aantasten. 

De eikenprocessierups bestrijden met bacteriepreparaat

De eikenprocessierups kun je bestrijden met een bacteriepreparaat. Een professionele toepasser mag het in Nederland toegelaten biologisch bestrijdingsmiddel Xentari gebruiken. Ook dit middel moet bij de jonge rupsen hoog in de boom worden gebracht. Als de rups dit middel opeet, gaat hij dood.

Werkwijze

  • Pas twee keer toe met een interval van een week (let goed op bladontwikkeling) rond begin mei 
  • Middel moet in de bovenste kroonhelft worden gespoten
  • Bladbedekking moet goed zijn op boven- en onderkant van het blad
  • Bladeren moeten 40-50% bladontplooiing hebben
  • Bladerdek mag niet te dik zijn, anders kun je er niet meer doorheen spuiten
  • Bij toepassen mag er niet te veel wind staan (<3m/sec)
  • Het middel blijft gemiddeld zeven dagen effectief
  • Raadpleeg altijd het etiket voor dosering en toepassingsmogelijkheden
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Kevin van Kester neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 
Kevin van Kester
Ook interessant voor jou
Hoe kun je rupsen, vlinders & motten bestrijden?
De verschillende soorten rupsen en motten lijken op elkaar, maar er bestaan zeker verschillen. Rupsen beschadigen planten, doordat zij het bladoppervlak aan de onderkant van het blad wegschaven, waardoor doorschijnende plekken ontstaan. Er zijn verschillende manieren om ze te bestrijden.


Tips voor het inzetten van natuurlijke vijanden
Bij biologische gewasbescherming heb je te maken met een levend product. Het gebruik ervan gaat daardoor anders in zijn werk dan het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. Het gebruik van biologische gewasbescherming heeft een aantal voordelen ten opzichte van het gebruik van de chemische.

Hoe controleer je de kwaliteit van biologie?
Voor het controleren van de kwaliteit van biologie, kun je gebruikmaken van kwaliteitscontroleprotocollen. Deze protocollen benoemen de  belangrijke punten en bevatten instructies voor de juiste werkwijze. Voor ieder organisme bestaat een eigen kwaliteitscontroleprotocol, omdat de kwaliteit van verschillende soorten natuurlijke vijanden afhankelijk is van andere aspecten.