Home ​​​​>​​​​ Kennisbank​​​​

Hygiëne-protocol komkommers

Hygiëne is een heel belangrijk punt in de tuinbouw: met behulp van verschillende hygiënemaatregelen moeten we voorkomen dat bacteriën, schimmels en virussen het bedrijf binnen komen of juist achterblijven tijdens de teeltwisseling. Het hygiëneprotocol komkommer helpt hierbij! In het protocol vind je de stappen die doorlopen moeten worden voor een optimale reiniging en desinfectie tijdens de teelt, en welke maatregelen er genomen dienen te worden tijdens de teelt.
Komkommers
Jasper Verhoeven
Productspecialist Hygiëne & Desinfectie | 30 september 2024 | 5 min. lezen

ActiviteitToelichting

Einde oude
teelt
Zet breedwerkende middelen 
in om de oude 
teelt insectenvrij te eindigen.

Kas ruimen
Verwijder gewasresten, vuil, substraatmatten, folie etc. 
Let erop om zo min mogelijk plantsappen of drainwater te verspreiden.
(denk aan lekkende containers of verspreiding over het erf etc.)! 
Gebruik eigen of ontsmette looftrekdoeken. 
Een gedegen verwijdering van vuil is essentieel om een goede reiniging 
en effectieve desinfectie uit te kunnen voeren!
ReinigingReiniging glas (binnenzijde)
Kasdek en gevels binnenzijde reinigen: 
• Middel op basis van biologische 

zuren en natuurlijke plantextracten 
(ecologisch): Greenhouse Glassclean 
(praktijkdosering normale vervuiling 5%) 
geschikt voor reiniging AR-gecoat glas
 (geen etsende werking). Neem contact 
op voor geschiktheid per type glas. 
• Middel op basis van fluorwaterstof: 

Flusol Forte (praktijkdosering 3%)
• Middel op basis van 

ammoniumwaterstofdifluoride: 
Topcleaner (praktijkdosering
 lichte vervuiling 5 - 10%) (zie overzicht 
Glasreiniging)
Reiniging 
kasruimte
Na 5 - 10 minuten glas en kasruimte 
met ruim water uitspuiten. 
Doel: glasreiniger en al het organische 

materiaal verwijderen. Bij de ecologische reiniger 
GGC dit 20 minuten in laten werken voordat deze 
afgespoten wordt. Brand de kettingen 
en gewasdraden af. 
Reiniging schermdoek
Bij groene aanslag: sluit het doek en 
spuit het in met Menno ter Forte 
(afspuiten na 1 dag met veel water en 
goed laten drogen). 
Alternatief is gebruik maken van een 
gestabiliseerde waterstofperoxide.
Reiniging 
teeltgoten (indien aanwezig)
Kies bij veel algen voor Menno ter Forte
Bij sappen en organisch vuil: 
gebruik de alkalische reiniger Hortisept Clean 1 – 3%. 
Bij voorkeur schuimend opbrengen 
(schuimende versie is Hortisept Clean Plus). 
Gebruik circa 1500 ltr/hectare, afspuiten met hoge druk 
(warm) water binnen 10 minuten (voorkom 
opdrogen voordat het afgespoten wordt). 
Informeer bij de gotenleverancier naar de 
garantiebepalingen. Een biologische afbreekbaar 
alternatief om de goten mee te reinigen is 
Floor Ultra E.73 5-10%.
Reiniging druppelslang (binnenzijde)
Beoordeel tegen het einde van de teelt de mate 
van vervuiling van de druppelslangen. 
• Gebruik afhankelijk van de organische vervuiling 

een oplossing van 0.5, 0.7 of 1% Huwa-San
Zet het gehele watersysteem hier minimaal 12 uur 
mee vol. Spoel hierna het gehele systeem goed door. 
Controleer met waterstofperoxidestrips of de 
oplossing tot het einde van het systeem komt 
en na het doorspoelen of de peroxide volledig 
uit het systeem is of tot de gebruiksconcentratie. 
• Gebruik 3% 
salpeterzuur  bij minerale 
vervuiling (product: salpeterzuur 38%). 
Let op de eigen veiligheid!
Lees de uitgebreide handleiding

 ‘Druppelsystemen reinigen '.
Reiniging 
druppel
systeem 
Bij groene aanslag op buitenzijde 
slang inspuiten met Menno ter forte 
(niet afspuiten).
• Vervang de stekers of dompel ze 24 
uur in een oplossing van 
salpeterzuur (pH <1; losweken vuil).
• Ontsmet de stekers daarna 
minimaal 1 uur in een (dompel) 
oplossing van Menno florades 4%.

Desinfectie
Desinfecteren kasruimte
Start als alles droog is met het desinfecteren. 
Schuim bij voorkeur de oppervlaktes in. Gebruik bij 
handmatig inschuimen de schuimlans en bij 
machinaal inschuimen met de spuitwagen 
de schuimset. Neem ook goten, CO2 buizen, 
druppelsysteem, buisrailsysteem, betonpoten 
en verwarmingsbuizen mee. 
Desinfecteer de gehele kasruimte met 

Menno florades (4%). Gebruik min. 3.000 - 3.500 ltr 
vloeistof per hectare. Het product moet 
niet afgespoeld worden. Om een zo lang 
mogelijke contacttijd te realiseren, zorg dat de 
ruimte zo lang mogelijk vochtig is (luchtramen 
dicht, donkere dag, lage temperatuur). Neem bij 
een korte teeltwisseling (ca. 2 weken) contact 
op met ons HortiHygienz team
Menno florades is een gewasbeschermingsmiddel 
waarvoor van de werking op vele pathogenen 
onderzoek beschikbaar is (concentraties/inwerktijd). 
Van CGMMV is onderzocht dat bij een 4% toepassing 
Menno florades, na één uur het Komkommerbontvirus 
geïnactiveerd is. Menno florades is 
breed werkend, zacht voor materialen (niet corrosief) 
en kan ook schuimend worden toegepast! 
Schuim heeft als voordeel dat het in kieren en gaten 
komt, een langere contacttijd verkregen wordt, 
en de behandeling visueel zichtbaar is.
Folie
(Loop)folie intrekken, gotenfolie over de goten 
trekken en matten leggen. Kies i.v.m. bacteriën, 
schimmels en virussen voor volvelds folie. 
Extra aandacht voor aansluiting bij het betonpad en poten.
Desinfecteren kasruimte (optioneel)
Spuit twee dagen voor het planten met een fijne druppel de
matten en de folie in met Huwa-San TR50. 
De Huwa-San kan ook via fog of LVM worden toegepast. 
Belangrijk dat alles droog (opgestookt) en goed afgelucht is 
(let extra goed op met AC-folie)! Gebruik controle-strips 
om te zien of er geen actieve stof te meten is in het plantgat. 
Overig Karren 
& Machines
Buisrailkarren, spuitrobot, oogstfust en overig materieel/
machines inschuimen met Hortisept Clean Plus. 
Hierdoor worden plantsappen en overige vervuiling 
eenvoudig losgeweekt. Spuit het product af voordat 
het vuil terug opdroogt. Voorkom dat elektronica vochtig 
wordt! Als ecologisch alternatief hiervoor kan Floorclean 
gebruikt worden. Gebruik voor het reinigen van de 
verpakkings- sorteermachine Nutriclean  (HACCP 
goedgekeurd). schuim creeer je met behulp van de 
schuimapplicator, een handschuimspuit of SMU.  
De schuimapplicator kan gemakkelijk op een waterslang 
(3 bar) worden aangesloten. Voordelen schuimtoepassing: 
visuele controle en betere hechting. Na reiniging 
oppervlaktes ontsmetten met Menno florades (4%) 
met spons, sproeiend of schuimend, zonder af te spoelen. 
Ruimtes
Reinigen van erf, beton(paden), vloeren van loods 
en kantine kan ook via de schuimapplicator + 
Menno Hortisept Clean Plus (1 - 3%). Vervuilde 
vloeren kunnen ook prima gereinigd worden met 
het ecologische middel Floor Ultra E.73 (1 - 5% inweken, 
minimaal 10 minuten). Het vuil afspuiten voor opdroging. 
Hierna desinfecteren van de oppervlaktes met 
Menno florades, evt. als schuimoplossing. 
Klein
gereedschap
Klein gereedschap als messen en scharen 
15 minuten dompelen in een oplossing van 
Menno florades (4%). (Controleer de pH van de 
oplossing; product is werkzaam bij pH 3 - 4,5)
Enno Rapid (benzoëzuur met alcohol) is ook 
geschikt voor een snelle ontsmetting van 
kleine materialen tussentijds.
Tijdens teeltDruppelslang reinigen
Tijdens de teelt Huwa-San doseren 
(praktijkdosering bij een goede waterkwaliteit; 
40 cc/m3) voor het bestrijden van biofilm en 
voorkomen van verspreiding van ziektekiemen. 
Er zijn goede resultaten op o.a. voorkomen van 
verspreiding van crazy roots, fusarium en pythium. 
Hygiëne 
voeten & 
wielen
Voor verplichte ontsmetting van handen en 
voeten een (URK) hygiënestation

Gebruik een Flexxo-mat (PT, TT, FT, IT) voor 
de ontsmetting van voeten en/of wielen. 
Let op de pH van de Menno florades 
oplossing in de mat. Deze is werkzaam 
bij pH 3 - 4,5. Meet tussentijds regelmatig de 
pH met indicatorpapier
Hygiëne 
handen
Plaats bij de entree voor medewerkers en 
bezoekers een wasbak met de zeep Fadex Rapid (verwijderen ook 
plantsap).
Herhaal de handontsmetting met Enno Rapid 

bij betreden kas/verpakking en bij de aanvang 
van werkzaamheden, tussendoor en na 
(rook)pauzes.
Materialen
Reinig (Hortisept Clean Plus) & desinfecteer 
(Menno florades) materialen ook regelmatig tijdens 
de teelt. Gebruik de schuimlans, schuimapplicator, 
handschuimpomp of SMU.
OverigMaak de regels duidelijk kenbaar aan bezoekers 
& medewerkers.  Werk met een bezoekersregistratie 
en verstrek gastenoveralls, over-laarzen en 
handschoentjes. Stel een hygiëneprotocol op. Zorg 
dat dit duidelijk vermeld wordt en maak één 
persoon verantwoordelijk voor het gehele 
hygiënemanagement. 

Let op: de adviezen in dit protocol zijn gebaseerd op toelatingen van producten in Nederland.

Q&A video

Verder lezen?
Dit is een premium artikel. Wil je het hele artikel lezen? Log in en krijg direct toegang tot het hele artikel.

Heb je nog geen account? Maak dan kosteloos een account aan. Zodra wij je aanvraag hebben verwerkt krijg je toegang tot het hele artikel.
Jasper Verhoeven, productspecialist hygiëne en desinfectie bij HortiHygienz van Royal Brinkman, geeft in deze video antwoord op veelgestelde vragen rondom hygiëne tijdens de teeltwisseling in de komkommerteelt.  
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Jasper Verhoeven neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 

Hygiëneprotocol komkommers

Hygiëne is een heel belangrijk punt in de tuinbouw: met behulp van verschillende hygiënemaatregelen moeten we voorkomen dat bacteriën, schimmels en virussen het bedrijf binnen komen of juist achterblijven tijdens de teeltwisseling. Het hygiëneprotocol komkommer helpt hierbij! In het protocol vind je de stappen die doorlopen moeten worden voor een optimale reiniging en desinfectie tijdens de teelt, en welke maatregelen er genomen dienen te worden tijdens de teelt.
Zoek in de Kennisbank
Vind antwoord op je vraag in onze kennisbank. 600+ artikelen, geschreven door onze specialisten.
Categorieën:
Jasper Verhoeven
Jasper Verhoeven
Productspecialist Hygiëne & Desinfectie | 30 september 2024 | 5 min. lezen
Deel dit artikel
Komkommers

ActiviteitToelichting

Einde oude teeltZet breedwerkende middelen in om de oude teelt insectenvrij te eindigen.

Kas ruimen
Verwijder gewasresten, vuil, substraatmatten, folie etc. Let erop om zo min mogelijk plantsappen of drainwater te verspreiden. (denk aan lekkende containers of verspreiding over het erf etc.)! Gebruik eigen of ontsmette looftrekdoeken. Een gedegen verwijdering van vuil is essentieel om een goede reiniging en effectieve desinfectie uit te kunnen voeren!
ReinigingReiniging glas (binnenzijde)
Kasdek en gevels binnenzijde reinigen: 
• Middel op basis van biologische zuren en natuurlijke plantextracten (ecologisch): 
Greenhouse Glassclean  (praktijkdosering normale vervuiling 5%) geschikt voor reiniging AR-gecoat glas (geen etsende werking). Neem contact op voor geschiktheid per type glas.  
• Middel op basis van fluorwaterstof: 
Flusol Forte (praktijkdosering 3%)
• Middel op basis van ammoniumwaterstofdifluoride: 
Topcleaner  (praktijkdosering lichte vervuiling 5 - 10%) (zie overzicht  Glasreiniging )
Reiniging kasruimte
Na 5 - 10 minuten glas en kasruimte met ruim water uitspuiten.
Doel: glasreiniger en al het organische materiaal verwijderen.
Bij de ecologische reiniger GGC dit 20 minuten in laten werken voordat deze afgespoten wordt. Brand gewasdraden en kettingen af. 
Reiniging schermdoek
Bij groene aanslag: sluit het doek en spuit het in met Menno ter Forte  (afspuiten na 1 dag met veel water en goed laten drogen). Alternatief is gebruik maken van een gestabiliseerde waterstofperoxide. 
Reiniging teeltgoten (indien aanwezig)
Kies bij veel algen voor Menno ter Forte. Bij sappen en organisch vuil: gebruik de alkalische reiniger Hortisept Clean 1 – 3%. Bij voorkeur schuimend opbrengen (schuimende versie is  Hortisept Clean Plus ). Gebruik circa 1500 ltr/hectare, afspuiten met hoge druk (warm) water binnen 10 minuten (voorkom opdrogen voordat het afgespoten wordt). Informeer bij de gotenleverancier naar de garantiebepalingen. Een biologische afbreekbaar alternatief om de goten mee te reinigen is  Floor Ultra E.73 5-10%.
Reiniging druppelslang (binnenzijde)
Beoordeel tegen het einde van de teelt de mate van vervuiling van de druppelslangen. 
• Gebruik afhankelijk van de organische vervuiling een oplossing van 0.5, 0.7 of 1% 
Huwa-San . Zet het gehele watersysteem hier minimaal 12 uur mee vol. Spoel hierna het gehele systeem goed door. Controleer met waterstofperoxidestrips  of de oplossing tot het einde van het systeem komt en na het doorspoelen of de peroxide volledig uit het systeem is of tot de gebruiksconcentratie.  
• Gebruik 3% 
salpeterzuur  bij minerale vervuiling (product: salpeterzuur 38%). Let op de eigen veiligheid! 
Lees de uitgebreide handleiding ‘
Druppelsystemen reinigen '.
Reiniging druppelsysteem (buitenzijde)
Bij groene aanslag op buitenzijde slang inspuiten met Menno ter forte (niet afspuiten).
• Vervang de stekers of dompel ze 24 uur in een oplossing van salpeterzuur (pH <1; losweken vuil).
•  Ontsmet de stekers daarna minimaal 1 uur in een (dompel) oplossing van Menno florades  4%.

Desinfectie
Desinfecteren kasruimte
Start als alles droog is met het desinfecteren. Schuim bij voorkeur de oppervlaktes in. Gebruik bij handmatig inschuimen de schuimlans en bij machinaal inschuimen met de spuitwagen de schuimset . Neem ook goten, CO2 buizen, druppelsysteem, buisrailsysteem, betonpoten en verwarmingsbuizen mee.  
Desinfecteer de gehele kasruimte met Menno florades (4%). Gebruik min. 3.000 - 3.500 ltr vloeistof per hectare. Het product moet niet afgespoeld worden. Om een zo lang mogelijke contacttijd te realiseren, zorg dat de ruimte zo lang mogelijk vochtig is (luchtramen dicht, donkere dag, lage temperatuur). Neem bij een korte teeltwisseling (ca. 2 weken) contact op met ons 
HortiHygienz team .  
Menno florades is een gewasbeschermingsmiddel waarvoor van de werking op vele pathogenen onderzoek beschikbaar is (concentraties/inwerktijd). Van CGMMV is onderzocht dat bij een 4% toepassing Menno florades, na één uur het Komkommerbontvirus geïnactiveerd is. Menno florades is breed werkend, zacht voor materialen (niet corrosief) en kan ook schuimend worden toegepast! Schuim heeft als voordeel dat het in kieren en gaten komt, een langere contacttijd verkregen wordt, en de behandeling visueel zichtbaar is.
Folie
(Loop)folie intrekken, gotenfolie over de goten trekken en matten leggen. Kies i.v.m. bacteriën, schimmels en virussen voor volvelds folie. Extra aandacht voor aansluiting bij het betonpad en poten.
Desinfecteren kasruimte (optioneel)
Spuit twee dagen voor het planten met een fijne druppel de matten en de folie in met Huwa-San TR50. De Huwa-San kan ook via fog of LVM worden toegepast. Belangrijk dat alles droog (opgestookt) en goed afgelucht is (let extra goed op met AC-folie)! Gebruik controle-strips om te zien of er geen actieve stof te meten is in het plantgat. 
Overig (materialen)Karren & Machines
Buisrailkarren, spuitrobot, oogstfust en overig materieel/machines inschuimen met Hortisept Clean Plus. Hierdoor worden plantsappen en overige vervuiling eenvoudig losgeweekt. Spuit het product af voordat het vuil terug opdroogt. Voorkom dat elektronica vochtig wordt! Als ecologisch alternatief hiervoor kan Floorclean gebruikt worden. Gebruik voor het reinigen van de verpakkings- sorteermachine Nutriclean (HACCP goedgekeurd). schuim creeer je met behulp van de schuimapplicator, een handschuimspuit of SMU. De schuimapplicator kan gemakkelijk op een waterslang (3 bar) worden aangesloten. Voordelen schuimtoepassing: visuele controle en betere hechting. Na reiniging oppervlaktes ontsmetten met Menno florades (4%) met spons, sproeiend of schuimend, zonder af te spoelen. 
Ruimtes
Reinigen van erf, beton(paden), vloeren van loods en kantine kan ook via de schuimapplicator + Menno Hortisept Clean Plus (1 - 3%). Vervuilde vloeren kunnen ook prima gereinigd worden met het ecologische middel Floor Ultra E.73 (1 - 5% inweken, minimaal 10 minuten). Het vuil afspuiten voor opdroging. Hierna desinfecteren van de oppervlaktes met Menno florades, evt. als schuimoplossing.
Klein gereedschap
Klein gereedschap als messen en scharen 15 minuten dompelen in een oplossing van Menno florades (4%). (Controleer de pH van de oplossing; product is werkzaam bij pH 3 - 4,5).
Enno Rapid (benzoëzuur met alcohol) is ook geschikt voor een snelle ontsmetting van kleine materialen tussentijds.
Tijdens teeltDruppelslang reinigen
Tijdens de teelt Huwa-San doseren (praktijkdosering bij een goede waterkwaliteit; 40 cc/m3) voor het bestrijden van biofilm en voorkomen van verspreiding van ziektekiemen. Er zijn goede resultaten op o.a. voorkomen van verspreiding van crazy roots, fusarium en pythium. 
Hygiëne voeten & wielen
Voor verplichte ontsmetting van handen en voeten een (URK)  hygiënestation. Gebruik een Flexxo-mat (PT, TT, FT, IT) voor de ontsmetting van voeten en/of wielen. Let op de pH van de Menno florades oplossing in de mat. Deze is werkzaam bij pH 3 - 4,5. Meet tussentijds regelmatig de pH met indicatorpapier
Hygiëne handen
Plaats bij de entree voor medewerkers en bezoekers een wasbak met de zeep Fadex Rapid (verwijderen ook plantsap). 
Herhaal de handontsmetting met 
Enno Rapid bij betreden kas/verpakking en bij de aanvang van werkzaamheden, tussendoor en na (rook)pauzes.
Materialen
Reinig (Hortisept Clean Plus) & desinfecteer (Menno florades) materialen ook regelmatig tijdens de teelt. Gebruik de schuimlans, schuimapplicator, handschuimpomp of SMU.
OverigMaak de regels duidelijk kenbaar aan bezoekers & medewerkers.  Werk met een bezoekersregistratie en verstrek gastenoveralls, over-laarzen en handschoentjes. Stel een hygiëneprotocol op. Zorg dat dit duidelijk vermeld wordt en maak één persoon verantwoordelijk voor het gehele hygiënemanagement.

Let op: de adviezen in dit protocol zijn gebaseerd op toelatingen van producten in Nederland.
Q&A video
Verder lezen?
Dit is een premium artikel. Wil je het hele artikel lezen? Log in en krijg direct toegang tot het hele artikel.
Heb je nog geen account? Maak dan kosteloos een account aan. Zodra wij je aanvraag hebben verwerkt krijg je toegang tot het hele artikel.
Jasper Verhoeven, productspecialist hygiëne en desinfectie bij HortiHygienz van Royal Brinkman, geeft in deze video antwoord op veelgestelde vragen rondom hygiëne tijdens de teeltwisseling in de komkommerteelt.  
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Jasper Verhoeven neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 
Jasper Verhoeven
Ook interessant voor jou
Hoe kun je komkommerbontvirus bestrijden?
Komkommerbontvirus is een ziekte die zich voordoet op jonge bladeren van een komkommerplant.  Het komkommervirus kan worden overgedragen via sap van zieke planten en door besmette mesjes en scharen bij werkzaamheden aan het gewas. 
CABYV in komkommer herkennen en bestrijden 
Cucurbit aphid-borne yellows virus, ook wel bekend als CABYV, is een virus dat regelmatig voorkomt in de komkommerteelt. Het CABYV-virus behoort tot de groep van polerovirussen. Het virus komt voornamelijk voor Azië en ook steeds vaker in de Europese kassen. 
Spint bestrijden in de groenteteelt
Spintbestrijding in de groenteteelt vraagt ook dit jaar weer onze volle aandacht, want het wordt er niet gemakkelijker op met het wegvallen van chemische middelen. Desondanks zien we ook mooie kansen en ontwikkelingen met groene middelen en natuurlijke vijanden.