Hoe kun je de bruin gemarmerde schildwants bestrijden? 

De bruin gemarmerde schildwants is flink opgerukt in de Verenigde Staten, Canada en Europa, waaronder Nederland. Deze landbouwplaag kan ernstige schade toebrengen aan bladeren, fruit en vruchten waaronder tomaat, courgette en aubergine. Bestrijden is lastig, daarom is het belangrijk te weten hoe je deze plaag voorkomt en kunt signaleren.
Bruin gemarmerde schildwants op blad
Kevin van Kester
Productspecialist Kwaliteitsmanagement | 17 april 2020 | 4 min. lezen

Waar komt de bruin gemarmerde schildwants vandaan?

De Halyomorpha halys  – zoals de bruin gemarmerde schildwants ook wel genoemd wordt – is een landbouwplaag die oorspronkelijk uit China, Japan en Korea komt. Inmiddels heeft hij zich al uitgebreid naar grote delen van de Verenigde Staten, Canada en Europa. Zo heeft hij zich inmiddels ook gevestigd in Zwitserland en België en bereikte hij sinds 2018 Nederland waar hij al flinke schade veroorzaakt.

Schadebeeld van de bruingemarmerde schildwants

De bruin gemarmerde schildwants heeft een steeksnuit waarmee hij bladeren, vruchten en fruit doorboort en zo de plantsappen opzuigt. Na het doorboren vertonen zowel bladeren als vruchten ernstige misvorming. Momenteel zijn er meer dan 200 waardplanten bekend, voornamelijk buitenteelten. Ook is er schade op tomaat, courgette en aubergine gesignaleerd.  

Hoe herken je de bruin gemarmerde schildwants?

De bruin gemarmerde schildwants heeft de vorm van een schild, is egaal bruin van kleur en heeft een rechthoekige kop. Volwassen mannetjes zijn een stuk groter dan de vrouwtjes. Een volwassen mannetjeswants is circa 17mm lang en lijkt op de inheemse grauwe schildwants. Onderstaande tabel geeft een aantal opvallende uiterlijke kenmerken van de schildwants weer ten opzichte van de grauwe soort: 

Bruin gemarmerde schildwants      
Rechthoekige kop    
Vliegvleugels zonder patroon    
Egaal bruine onderkant van de romp   
Minder langwerpig lijf    
Derde antennelid met lichte top 


Grauwe schildwants 
Driehoekige kop 
Vliegvleugels met zwarte stippen 
Patroon op de onderkant van de romp 
Langwerpig lijf
Derde antennelid met geheel donkere top 

Levenscyclus en voortplanting

De volwassen bruin gemarmerde schildwants legt rond maart/april ei pakketten. Als een eitje uitkomt, doorloopt de gemarmerde schildwants vijf nimfen stadia. Om een partner te vinden verspreiden mannetjes Halyomorpha halys een feromoon en communiceren ze via vibraties op zeer lage toon. In hun oorspronkelijk leefgebied is er sprake van vijf generaties per jaar. In onze streken houden ze het nog op één generatie per jaar. 

Bruin gemarmerde schildwants bestrijding is lastig

Momenteel bestaat er nog geen doeltreffend chemisch bestrijdingsmiddel tegen de Halyomorpha halys. Hier wordt nog volop onderzoek naar gedaan zoals hieronder beschreven. Daarom is het van essentieel belang om de plaag zoveel mogelijk buiten de kas te houden. 

Voorkom bruin gemarmerde schildwants in de kas

In tegenstelling tot andere schildwantsen overwintert Halyomorpha halys graag op warme plekken, zoals huizen, containers en kassen. Een paar simpele handelingen zorgen voor een eerste barrière: 
  • sluit kieren en gaten in de kas af
  • gaas ramen af
  • vermijd schuilplaatsen rond de kas

Lopend onderzoek naar biologische bestrijding

In de oorspronkelijke leefomgeving van de bruin gemarmerde schildwants zijn er parasieten van deze plaag bekend. Deze zijn nog niet commercieel in productie. Algemeen is de verwachting dat klassieke roofwantsen zich voeden met eitjes van de Halyomorpha halys. Momenteel wordt er getest met nieuwe (algemene) roofwantsen als natuurlijke vijand van de bruin gemarmerde schildwants. Potentiële vijanden zijn: Trissolcus japonicus (sluipwesp); Arilus cristatus (roofwants); Armadillidiidae (rolpissebedden).

Mogelijke bestrijding via trilling

Partners van de Halyomorpha halys vinden elkaar door communicatie via geluid op zeer lage frequentie (trillingen). Mogelijk kan deze zoektocht en daarmee paring verstoord worden door deze trillingen te overstemmen. Dit is echter niet officieel bevestigd.
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Kevin van Kester neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 

Hoe kun je de bruin gemarmerde schildwants bestrijden? 

De bruin gemarmerde schildwants is flink opgerukt in de Verenigde Staten, Canada en Europa, waaronder Nederland. Deze landbouwplaag kan ernstige schade toebrengen aan bladeren, fruit en vruchten waaronder tomaat, courgette en aubergine. Bestrijden is lastig, daarom is het belangrijk te weten hoe je deze plaag voorkomt en kunt signaleren.
Zoek in de Kennisbank
Vind antwoord op je vraag in onze kennisbank. 600+ artikelen, geschreven door onze specialisten.
Kevin van Kester
Kevin van Kester
Productspecialist Kwaliteitsmanagement | 17 april 2020 | 4 min. lezen
Deel dit artikel
Bruin gemarmerde schildwants op blad
Onderwerpen in dit artikel

Waar komt de bruin gemarmerde schildwants vandaan?

De Halyomorpha halys  – zoals de bruin gemarmerde schildwants ook wel genoemd wordt – is een landbouwplaag die oorspronkelijk uit China, Japan en Korea komt. Inmiddels heeft hij zich al uitgebreid naar grote delen van de Verenigde Staten, Canada en Europa. Zo heeft hij zich inmiddels ook gevestigd in Zwitserland en België en bereikte hij sinds 2018 Nederland waar hij al flinke schade veroorzaakt.

Schadebeeld van de bruingemarmerde schildwants

De bruin gemarmerde schildwants heeft een steeksnuit waarmee hij bladeren, vruchten en fruit doorboort en zo de plantsappen opzuigt. Na het doorboren vertonen zowel bladeren als vruchten ernstige misvorming. Momenteel zijn er meer dan 200 waardplanten bekend, voornamelijk buitenteelten. Ook is er schade op tomaat, courgette en aubergine gesignaleerd.  

Hoe herken je de bruin gemarmerde schildwants?

De bruin gemarmerde schildwants heeft de vorm van een schild, is egaal bruin van kleur en heeft een rechthoekige kop. Volwassen mannetjes zijn een stuk groter dan de vrouwtjes. Een volwassen mannetjeswants is circa 17mm lang en lijkt op de inheemse grauwe schildwants. Onderstaande tabel geeft een aantal opvallende uiterlijke kenmerken van de schildwants weer ten opzichte van de grauwe soort: 

Bruin gemarmerde schildwants      
Rechthoekige kop    
Vliegvleugels zonder patroon    
Egaal bruine onderkant van de romp   
Minder langwerpig lijf    
Derde antennelid met lichte top 
Grauwe schildwants 
Driehoekige kop 
Vliegvleugels met zwarte stippen 
Patroon op de onderkant van de romp 
Langwerpig lijf
Derde antennelid met geheel donkere top 

Levenscyclus en voortplanting

De volwassen bruin gemarmerde schildwants legt rond maart/april ei pakketten. Als een eitje uitkomt, doorloopt de gemarmerde schildwants vijf nimfen stadia. Om een partner te vinden verspreiden mannetjes Halyomorpha halys een feromoon en communiceren ze via vibraties op zeer lage toon. In hun oorspronkelijk leefgebied is er sprake van vijf generaties per jaar. In onze streken houden ze het nog op één generatie per jaar.

Bruin gemarmerde schildwants bestrijding is lastig

Momenteel bestaat er nog geen doeltreffend chemisch bestrijdingsmiddel tegen de Halyomorpha halys. Hier wordt nog volop onderzoek naar gedaan zoals hieronder beschreven. Daarom is het van essentieel belang om de plaag zoveel mogelijk buiten de kas te houden.

Voorkom bruin gemarmerde schildwants in de kas

In tegenstelling tot andere schildwantsen overwintert Halyomorpha halys graag op warme plekken, zoals huizen, containers en kassen. Een paar simpele handelingen zorgen voor een eerste barrière: 
  • sluit kieren en gaten in de kas af
  • gaas ramen af
  • vermijd schuilplaatsen rond de kas

Lopend onderzoek naar biologische bestrijding

In de oorspronkelijke leefomgeving van de bruin gemarmerde schildwants zijn er parasieten van deze plaag bekend. Deze zijn nog niet commercieel in productie. Algemeen is de verwachting dat klassieke roofwantsen zich voeden met eitjes van de Halyomorpha halys. Momenteel wordt er getest met nieuwe (algemene) roofwantsen als natuurlijke vijand van de bruin gemarmerde schildwants. Potentiële vijanden zijn: Trissolcus japonicus (sluipwesp); Arilus cristatus (roofwants); Armadillidiidae (rolpissebedden).

Mogelijke bestrijding via trilling

Partners van de Halyomorpha halys vinden elkaar door communicatie via geluid op zeer lage frequentie (trillingen). Mogelijk kan deze zoektocht en daarmee paring verstoord worden door deze trillingen te overstemmen. Dit is echter niet officieel bevestigd.
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Kevin van Kester neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 
Kevin van Kester
Ook interessant voor jou
Tips voor het signaleren van plagen met behulp van signaalrollen en -platen
Hoe eerder een plaag gesignaleerd wordt, hoe eerder je kan starten met het bestrijden van de plaag. Voor het signaleren en wegvangen van plagen bestaan verschillende signaleringsproducten.
Hoe kun je wantsen bestrijden?
Er bestaan veel verschillende soorten wantsen, zowel schadelijke als nuttige soorten. Schadelijke wantsen komen voor in sierteelt- en groentegewassen en klein fruit en veroorzaken ongewenste symptomen zoals groeivervormingen, ongelijkmatige rijping van vruchten en verlies van bloemen.
Whitepaper - Natuurlijke vijanden inzetten
Natuurlijke vijanden kunnen ingezet worden ter bestrijding van verschillende plagen. Door een natuurlijke vijand in te zetten als bestrijder van een schadelijk organisme, ontstaat er een natuurlijk evenwicht in de kas.