Home ​​​​>​​​​ Kennisbank​​​​

Signalering van de motten en rupsen van de kooluil is lastig, omdat ze zich overdag voornamelijk schuil houden en ’s avonds pas tevoorschijn komen. De mot heeft grijsbruine tot zwarte voorvleugels met daarop een wit omrande niervormige vlek en lichtbruine achtervleugels en kop. De borst is grijsbruin.

Een vrouwelijke kooluil legt haar eitjes in een zogenoemde eispiegel van zo'n 20 tot 100 eitjes aan de onderkant van een blad. In haar volwassen leven kan het vrouwtje 500 tot 2000 eitjes leggen. Tijdens de ontwikkeling van het eistadium verkleuren de eieren van doorzichtig naar donkerbruin/zwart.

Na 10 tot 15 dagen komen de rupsen uit. Gedurende de eerste stadia verspreiden de rupsen zich niet naar verder gelegen delen, maar voeden ze zich met het bladmateriaal van het blad waar ze op uit zijn gekomen. Wanneer de rupsen groter worden, verspreiden ze zich wel richting de jongere, hoger gelegen plantdelen of naar aangrenzende planten. Voornamelijk in deze stadia veroorzaken de rupsen veel vraatschade aan de jongere bladeren. Grote hoeveelheden blad kunnen worden weggevreten en de rupsen laten hierbij veel uitwerpselen achter. Vooral in de sierteelt is dit nadelig, omdat dit invloed heeft op de sierwaarde van het gewas.

De rups verkleurt gedurende deze stadia van geel/grijsgroen rupsje naar een grotere meer groene rups met een gele rug met een dikke zwarte streep erop (4,5mm lang). Na zo’n 30 dagen verplaatst de rups zich naar de grond om zich hier te verpoppen. Verpopping duurt 18 dagen en hier uitgekomen vrouwtjes kunnen binnen enkele dagen alweer beginnen aan de eileg.

De uitgekomen mot heeft een spanwijdte van 34-50 millimeter, afhankelijk van de voeding. Zowel de mot als de verpoppende rups kan overwinteren in de Nederlandse kassen.

De schade van de kooluil is goed zichtbaar in de kop van de plant bij de bladeren, bloemknoppen en bloemen. Echter worden andere type schades regelmatig te laat zichtbaar. Zo is het bijvoorbeeld in de paprikateelt regelmatig het geval dat de schade pas zichtbaar is bij het opensnijden van de vruchten. De zaadlijsten zijn aangetast, er vindt rotting plaats en vaak bevinden zich meerdere rupsen in de vrucht. Tevens trekken de uitwerpselen van de rups schimmels en bacteriën aan, die ook rotting kunnen veroorzaken.

De rupsen kunnen met natuurlijke vijanden en biologische en chemische gewasbeschermingsmiddelen worden bestreden, maar bestrijding wordt steeds lastiger door de afname in beschikbare chemische middelen. Daarom wordt geadviseerd om in eerste instantie te investeren in voorkomen van de plaag. Dit kun je doen door insectengaas aan te brengen in de luchtramen, wat de kooluil van buitenaf tegenhoudt.

Heb je de kooluil toch in de kas gekregen, dan zijn er een aantal producten beschikbaar (biologisch en chemisch) waarmee je de plaag kunt bestrijden. Momenteel worden als natuurlijke vijanden aangeraden: de sluipwesp Trichogramma archaeae en het parasitaire aaltje Steinernema carpocapsae. Hiernaast is het biologische bestrijdingsmiddel Turex (op basis van Bacillus thuringiensis) effectief tegen rupsen.

Voor een overzicht van alle toegelaten producten voor jouw teelt kun je gebruik maken van de Adviesgenerator.

Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Leonie van Rooijen neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur.