Hoe kun je tabakswittevlieg (Bemisia tabaci) herkennen en bestrijden? 

De tabakswittevlieg (Bemisia tabaci) kwam oorspronkelijk voor in (sub)tropische gebieden, maar is inmiddels wereldwijd te vinden. De tabakswittevlieg heeft veel waardplanten, zoals bouvardia, hibiscus, gerbera, tomaat, aubergine, paprika en komkommer. De vlieg verspreidt virussen en is moeilijk te bestrijden. Daarom is het cruciaal om haar buiten de kas te houden. 
Leonie van Rooijen
Productspecialist Gewasbescherming | 14 november 2024 | 3 min. lezen
Deel dit artikel
Tabakswittevlieg
Onderwerpen in dit artikel

Tabakswittevlieg herkennen

Tabakswittevlieg is klein en geel van kleur. De vleugels liggen verticaal langs het lichaam. De gele kleur is daardoor goed zichtbaar. Je kunt de volwassen vlieg overal op de plant vinden, waardoor de gehele plant vol met eitjes kan zitten. Je herkent de tabakswittevlieg aan: 
  • Grootte: De grootte van de tabakswittevlieg is ongeveer 1 tot 1,2 mm en daarmee iets kleiner dan de kaswittevlieg.
  • Kleur: De tabakswittevlieg is geler van kleur dan de kaswittevlieg.
  • Vleugels: Liggen verticaal (parallel) langs het lichaam.
  • Locatie op de plant: Volwassen vliegen en eitjes zitten verspreid over de hele plant. 
  • Eitjes: Klein en ovaal van vorm. Meestal afgezet op de onderkant van bladeren.

Levenscyclus tabakswittevlieg: bestaat uit 6 stadia

De levenscyclus van de tabakswittevlieg (Bemisia tabaci) bestaat uit zes stadia. En verloopt sneller bij warme temperaturen. Elk stadium heeft zijn eigen kenmerken:
  1. Eistadium: De tabakswittevlieg legt eitjes op de onderkant van het blad. Deze zijn klein en ovaal van vorm. 
  2. Larvenstadium: De larven komen uit de eitjes en bevinden zich alleen aan de onderkant van jong blad. Ze zijn ovaal en in het laatste larvenstadia worden ze rond van vorm en zijn ze geel van kleur. Als je goed kijkt, zijn de ogen - die rood van kleur zijn - ook zichtbaar in dit stadium. De larven kunnen zich alleen in het eerste larva stadium verplaatsen. Hierna zetten ze zich vast op het blad.
  3. Volwassen vlieg: Na de laatste vervelling verschijnt de volwassen tabakswittevlieg. De vleugels liggen parallel langs het lichaam. Ze begint direct met voortplanten en start de cyclus opnieuw.
Eistadium van tabakswittevlieg
1. Eistadium
Eerste larvestadium tabakswittevlieg
2. Eerste larvestadium
Tweede larvestadium tabakswittevlieg
3. Tweede larvestadium
Derde larvestadium tabakswittevlieg
4. Derde larvestadium
Vierde larvestadium tabakswittevlieg
5. Vierde larvestadium (popstadium)
Volwassen tabakswittevlieg
6. Volwassen tabakswittevlieg

Verschil tussen tabakswittevlieg en kaswittevlieg

De kaswittevlieg (Trialeurodes vaporariorum) en de tabakswittevlieg (Bemisia tabacis) lijken op elkaar. Maar er zijn duidelijke verschillen in het uiterlijk en gedrag: 
 
KenmerkenTabakswittevliegKaswittevlieg
Grootte en kleurOngeveer 1 tot 1,2 mm. Tabakswittevlieg is iets kleiner en geler dan de kaswittevlieg. Ongeveer 1,5 mm groot. De vlieg is wit/geel van kleur.
PoppenPlattere poppen, zichtbare volwassen insecten. Geel met rode ogen en witte vleugelaanleg.Ovale poppen met hoge zijkanten, beharing op de rugzijde hangt af van de waardplant.
VleugelstandVleugels verticaal langs het lichaam, slanker uiterlijk. Vleugels gevouwen plat over het lichaam, driehoekige vorm.
Optimale temperatuurVoorkeur voor temperaturen tussen 25-30°C.Ontwikkelt zich het beste bij 20-25°C.

Schade door Tabakswittevlieg

De tabakswittevlieg veroorzaakt aanzienlijke schade in verschillende gewassen.

Schadebeeld in het gewas

De larven van de tabakswittevlieg prikken plantencellen aan en zuigen deze leeg. Ze scheiden overtollige suikers uit in de vorm van honingdauw. Vooral de grotere larven produceren dit in grotere hoeveelheden. Honingdauw trekt roetdauwschimmels aan, wat kan zorgen voor economische schade. Hierdoor worden planten vaak onverkoopbaar. Vruchten worden plakkerig door de honingdauw die erop komt, wat de kwaliteit vermindert. De symptomen zijn:
  • Blad: Bladeren misvormen en vergelen door het aanprikken van cellen. Honingdauw trekt roetdauwschimmels aan. (zie afbeeldingen hieronder). 
  • Vruchten: Vruchten worden plakkerig door honingdauw. 
schade door tabakswittevlieg
Aantasting in paprikaplant    
Aantasting komkommerplant door tabakswittevlieg
Aantasting komkommerplant

Virusoverdracht door tabakswittevlieg

De tabakswittevlieg verspreidt schadelijke virussen zoals het Tomato Yellow Leaf Curl-virus (TYLCV). Dit virus veroorzaakt grote schade, vooral in vruchtgewassen zoals tomaten. TYLCV zorgt ervoor dat bladeren kleiner worden, krullen en uiteindelijk afsterven. Hierdoor groeit de plant minder goed en daalt de opbrengst. In kassen kan dit virus hele gewassen verwoesten als het niet op tijd wordt aangepakt.

Tabakswittevlieg bestrijden

Zie je kaswittevlieg in het gewas? Begin dan direct met de bestrijding. Zorg voor een optimale bedrijfshygiëne om de plaag te voorkomen. Je kunt de tabakswittevlieg biologisch bestrijden. Er zijn vijf bewezen effectieve natuurlijke vijanden. Welke dat zijn, lees je hieronder. Ook zijn er chemische middelen beschikbaar voor aanvullende correctie.

Tabakswittevlieg biologisch bestrijden

Tabakswittevlieg kun je bestrijden met diverse natuurlijke vijanden. Dit zijn de 5 meest effectieve natuurlijke vijanden: 
  • Eretmocerus eremicus: Deze sluipwesp parasiteert de larven door een eitje onder te leggen. Zodra het ei uitkomt, kruipt de sluipwesplarve de gastheer in. De wittevlieg sterft dan na ongeveer twee weken.
  • Amblyseius swirskii: Deze roofmijt leeft op plantaardig voedsel zoals stuifmeel en plantensappen. Hierdoor vestigt hij zich gemakkelijk in het gewas.
  • Transeius montdorensis: Deze roofmijt overleeft op stuifmeel en kan zich daarom in veel gewassen vestigen.
  • Delphastus catalinae: Een roofkever die over de hele plant loopt op zoek naar voedsel.
  • Macrolophus pygmaeus: De roofwants zuigt dagelijks 40-50 eitjes van de witte vlieg leeg. Macrolophus eet zowel de kas- als tabakswittevlieg.

Tabakswittevlieg chemisch bestrijden

Verschillende middelen zijn beschikbaar voor de chemische bestrijding van de tabakswittevlieg. Maar let op: veelvuldig gebruik veroorzaakt resistentie. Natuurlijke producten, zoals insectparasitaire schimmels, zorgen minder snel voor resistentie en doden de larven af. Gebruik de Adviesgenerator voor een overzicht van alle toegelaten middelen voor jouw teelt.
Gerelateerde producten

Tabakswittevlieg voorkomen

Voorkom tabakswittevlieg met goede hygiëne in de kas te handhaven en vroegtijdig te monitoren op de aanwezigheid van deze vlieg. Zo voorkom je besmetting: 
  • Optimale hygiëne: Verwijder plantresten, onkruid en dode bladeren. Reinig regelmatig werkoppervlakken en gereedschappen. Zo voorkom je dat de vlieg zich kan vestigen en verspreiden.
  • Monitoring: Controleer wekelijks op tabakswittevlieg. Gebruik vangplaten om volwassen vliegen snel te detecteren. Inspecteer de onderkant van bladeren, waar de vliegen en eitjes zich vaak bevinden. Vroege opsporing helpt een uitbraak te voorkomen.
  • Insectengaas: Plaats insectengaas voor ventilatieopeningen en deuren. Zo voorkom je dat kaswittevlieg binnenkomt. Laat iedereen die de kas betreedt, de handen wassen en het gereedschap reinigen.
  • Biologische bestrijding: Introduceer natuurlijke vijanden zoals sluipwespen, roofwantsen of roofmijten. Deze houden de populatie laag en voorkomen dat de vlieg zich uitbreidt. Door vroeg in te grijpen, voorkom je een ernstige besmetting.
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Leonie van Rooijen neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 
Leonie van Rooijen
Ook interessant voor jou
Delphastus catalinae als natuurlijke vijand tegen tabakswittevlieg en kaswittevlieg
De Delphastus catalinae is een actieve en effectieve biologische bestrijder die ingezet wordt tegen tabakswittevlieg en kaswittevlieg in groente,- en sierteeltgewassen. 
Hoe kun je kaswittevlieg (Trialeurodes vaporariorum) herkennen en bestrijden?
De kaswittevlieg (Trialeurodes vaporariorum) is wereldwijd een van de meest voorkomende plagen in de tuinbouw. Dit komt doordat de witte vlieg veel verschillende teelten aantast.
Tips voor het ophangen van kweekzakjes in de kas 
Het is belangrijk om te weten waar je rekening mee moeten houden als je kweekzakjes in gebruik neemt en ophangt. Op die manier zorg je namelijk voor de hoogste effectiviteit van het product.

Hoe kun je tabakswittevlieg (Bemisia tabaci) herkennen en bestrijden? 

De tabakswittevlieg (Bemisia tabaci) kwam oorspronkelijk voor in (sub)tropische gebieden, maar is inmiddels wereldwijd te vinden. De tabakswittevlieg heeft veel waardplanten, zoals bouvardia, hibiscus, gerbera, tomaat, aubergine, paprika en komkommer. De vlieg verspreidt virussen en is moeilijk te bestrijden. Daarom is het cruciaal om haar buiten de kas te houden. 
Zoek in de Kennisbank
Vind antwoord op je vraag in onze kennisbank. 600+ artikelen, geschreven door onze specialisten.
Leoni van Rooijen
Leonie van Rooijen
Productspecialist Gewasbescherming | 14 november 2024 | 3 min. lezen
Deel dit artikel
Tabakswittevlieg
Onderwerpen in dit artikel

Tabakswittevlieg herkennen

Tabakswittevlieg is klein en geel van kleur. De vleugels liggen verticaal langs het lichaam. De gele kleur is daardoor goed zichtbaar. Je kunt de volwassen vlieg overal op de plant vinden, waardoor de gehele plant vol met eitjes kan zitten. Je herkent de tabakswittevlieg aan: 
  • Grootte: De grootte van de tabakswittevlieg is ongeveer 1 tot 1,2 mm en daarmee iets kleiner dan de kaswittevlieg.
  • Kleur: De tabakswittevlieg is geler van kleur dan de kaswittevlieg.
  • Vleugels: Liggen verticaal (parallel) langs het lichaam.
  • Locatie op de plant: Volwassen vliegen en eitjes zitten verspreid over de hele plant. 
  • Eitjes: Klein en ovaal van vorm. Meestal afgezet op de onderkant van bladeren.

Levenscyclus tabakswittevlieg: bestaat uit 6 stadia

De levenscyclus van de tabakswittevlieg (Bemisia tabaci) bestaat uit zes stadia. En verloopt sneller bij warme temperaturen. Elk stadium heeft zijn eigen kenmerken:
  1. Eistadium: De tabakswittevlieg legt eitjes op de onderkant van het blad. Deze zijn klein en ovaal van vorm. 
  2. Larvenstadium: De larven komen uit de eitjes en bevinden zich alleen aan de onderkant van jong blad. Ze zijn ovaal en in het laatste larvenstadia worden ze rond van vorm en zijn ze geel van kleur. Als je goed kijkt, zijn de ogen - die rood van kleur zijn - ook zichtbaar in dit stadium. De larven kunnen zich alleen in het eerste larvenstadium verplaatsen. Hierna zetten ze zich vast op het blad.
  3. Volwassen vlieg: Na de laatste vervelling verschijnt de volwassen tabakswittevlieg. De vleugels liggen parallel langs het lichaam. Ze begint direct met voortplanten en start de cyclus opnieuw.
Eistadium van tabakswittevlieg
1. Eistadium
Eerste larvestadium tabakswittevlieg
2. Eerste larvestadium
Tweede larvestadium tabakswittevlieg
3. Tweede larvestadium
Derde larvestadium tabakswittevlieg
4. Derde larvestadium
Vierde larvestadium tabakswittevlieg
5. Vierde larvestadium (popstadium)
Volwassen tabakswittevlieg
6. Volwassen tabakswittevlieg

Verschil tussen tabakswittevlieg en kaswittevlieg

De kaswittevlieg (Trialeurodes vaporariorum) en de tabakswittevlieg (Bemisia tabacis) lijken op elkaar. Maar er zijn duidelijke verschillen in het uiterlijk en gedrag: 
 
KenmerkenTabakswittevliegKaswittevlieg
Grootte en kleurOngeveer 1 tot 1,2 mm. Tabakswittevlieg is iets kleiner en geler dan de kaswittevlieg. Ongeveer 1,5 mm groot. De vlieg is wit/geel van kleur.
PoppenPlattere poppen, zichtbare volwassen insecten. Geel met rode ogen en witte vleugelaanleg.Ovale poppen met hoge zijkanten, beharing op de rugzijde hangt af van de waardplant.
VleugelstandVleugels verticaal langs het lichaam, slanker uiterlijk. Vleugels gevouwen plat over het lichaam, driehoekige vorm.
Optimale temperatuurVoorkeur voor temperaturen tussen 25-30°C.Ontwikkelt zich het beste bij 20-25°C.

Schade door Tabakswittevlieg

De tabakswittevlieg veroorzaakt aanzienlijke schade in verschillende gewassen.

Schadebeeld in het gewas

De larven van de tabakswittevlieg prikken plantencellen aan en zuigen deze leeg. Ze scheiden overtollige suikers uit in de vorm van honingdauw. Vooral de grotere larven produceren dit in grotere hoeveelheden. Honingdauw trekt roetdauwschimmels aan, wat kan zorgen voor schade aan de plant. Hierdoor worden planten vaak onverkoopbaar. Vruchten worden plakkerig door de honingdauw die erop komt, wat de kwaliteit vermindert. De symptomen zijn:
  • Blad: Bladeren misvormen en vergelen door het aanprikken van cellen. Honingdauw trekt roetdauwschimmels aan. (zie afbeeldingen hieronder). 
  • Vruchten: Vruchten worden plakkerig door honingdauw. 
schade door tabakswittevlieg
Aantasting in paprikaplant    
Aantasting komkommerplant door tabakswittevlieg
Aantasting komkommerplant

Virusoverdracht door tabakswittevlieg

De tabakswittevlieg verspreidt schadelijke virussen zoals het Tomato Yellow Leaf Curl-virus (TYLCV). Dit virus veroorzaakt grote schade, vooral in vruchtgewassen zoals tomaten. TYLCV zorgt ervoor dat bladeren kleiner worden, krullen en uiteindelijk afsterven. Hierdoor groeit de plant minder goed en daalt de opbrengst.

Tabakswittevlieg bestrijden

Zie je kaswittevlieg in het gewas? Begin dan direct met de bestrijding. Zorg voor een optimale bedrijfshygiëne om de plaag te voorkomen. Je kunt de tabakswittevlieg biologisch bestrijden. Er zijn vijf bewezen effectieve natuurlijke vijanden. Welke dat zijn, lees je hieronder. Ook zijn er chemische middelen beschikbaar voor aanvullende correctie.

Tabakswittevlieg biologisch bestrijden

Tabakswittevlieg kun je bestrijden met diverse natuurlijke vijanden. Dit zijn de 5 meest effectieve natuurlijke vijanden: 
  • Eretmocerus eremicus: Deze sluipwesp parasiteert de larven door een eitje onder te leggen. Zodra het ei uitkomt, kruipt de sluipwesplarve de gastheer in. De wittevlieg sterft dan na ongeveer twee weken.
  • Amblyseius swirskii: Deze roofmijt leeft op plantaardig voedsel zoals stuifmeel en plantensappen. Hierdoor vestigt hij zich gemakkelijk in het gewas.
  • Transeius montdorensis: Deze roofmijt overleeft op stuifmeel en kan zich daarom in veel gewassen vestigen.
  • Delphastus catalinae: Een roofkever die over de hele plant loopt op zoek naar voedsel.
  • Macrolophus pygmaeus: De roofwants zuigt dagelijks 40-50 eitjes van de witte vlieg leeg. Macrolophus eet zowel de kas- als tabakswittevlieg.

Tabakswittevlieg chemisch bestrijden

Verschillende middelen zijn beschikbaar voor de chemische bestrijding van de tabakswittevlieg. Maar let op: veelvuldig gebruik veroorzaakt resistentie. Natuurlijke producten, zoals insectparasitaire schimmels, zorgen minder snel voor resistentie en doden de larven af. Gebruik de Adviesgenerator voor een overzicht van alle toegelaten middelen voor jouw teelt.
Gerelateerde producten

Tabakswittevlieg voorkomen

Voorkom tabakswittevlieg met goede hygiëne in de kas te handhaven en vroegtijdig te monitoren op de aanwezigheid van deze vlieg. Zo voorkom je besmetting: 
  • Optimale hygiëne: Verwijder plantresten, onkruid en dode bladeren. Reinig regelmatig werkoppervlakken en gereedschappen. Zo voorkom je dat de vlieg zich kan vestigen en verspreiden.
  • Monitoring: Controleer wekelijks op tabakswittevlieg. Gebruik vangplaten om volwassen vliegen snel te detecteren. Inspecteer de onderkant van bladeren, waar de vliegen en eitjes zich vaak bevinden. Vroege opsporing helpt een uitbraak te voorkomen.
  • Insectengaas: Plaats insectengaas voor ventilatieopeningen en deuren. Zo voorkom je dat kaswittevlieg binnenkomt. Laat iedereen die de kas betreedt, de handen wassen en het gereedschap reinigen.
  • Biologische bestrijding: Introduceer natuurlijke vijanden zoals sluipwespen, roofwantsen of roofmijten. Deze houden de populatie laag en voorkomen dat de vlieg zich uitbreidt. Door vroeg in te grijpen, voorkom je een ernstige besmetting.
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Leonie van Rooijen neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 
Leonie van Rooijen
Ook interessant voor jou
Delphastus catalinae als natuurlijke vijand tegen tabakswittevlieg en kaswittevlieg
De Delphastus catalinae is een actieve en effectieve biologische bestrijder die ingezet wordt tegen tabakswittevlieg en kaswittevlieg in groente,- en sierteeltgewassen. 
Hoe kun je kaswittevlieg (Trialeurodes vaporariorum) herkennen en bestrijden?
De kaswittevlieg (Trialeurodes vaporariorum) is wereldwijd een van de meest voorkomende plagen in de tuinbouw. Dit komt doordat de witte vlieg veel verschillende teelten aantast.
Tips voor het ophangen van kweekzakjes in de kas 
Het is belangrijk om te weten waar je rekening mee moeten houden als je kweekzakjes in gebruik neemt en ophangt. Op die manier zorg je namelijk voor de hoogste effectiviteit van het product.