De varenrouwmug (Sciara analis) is een klein insect dat schade kan veroorzaken aan verschillende gewassen. Je herkent de varenrouwmug aan:

• Grootte: De volwassen mug is ongeveer 3 à 4 mm groot. De mannetjes zijn meestal kleiner dan de vrouwtjes.
• Kleur: Ze zijn zwartbruin met een kenmerkende zwarte kop.
• Vorm: De mug heeft een langwerpig lichaam met lange poten. Een opvallend kenmerk is de V-vorm aan het uiteinde van hun vleugels. De mug heeft een kleine kop met zuigende monddelen.

De levenscyclus van de varenrouwmug bestaat uit vier stadia: ei, larve, pop en volwassen mug. Elk stadium heeft zijn eigen kenmerken:

1. Eistadium: De eitjes worden gelegd op vochtige plekken op de grond of in de pot. Na enkele dagen komen de eitjes uit. Na drie weken heeft zich een volwassen mug ontwikkeld.
2. Larvestadium: De Sciara larven hebben een zwarte kop en geen poten (zie afbeelding). Ze voeden zich met dood organisch materiaal, maar kunnen ook jonge plantendelen aantasten.
3. Popstadium: Vervolgens verpoppen de larven zich in de grond of tussen vochtige bladeren. 
4. Volwassen varenrouwmug: Na de verpopping wordt het een volwassen mug. De mug legt nieuwe eitjes, waardoor de cyclus opnieuw begint.

Larvestadium

Volwassen varenrouwmug

De varenrouwmug veroorzaakt schade in verschillende teelten, vooral bij potplanten en snijbloemen zoals gerbera en lisianthus. De schade door varenrouwmuggen uit zich op drie manieren:

• Groeivertraging en plantsterfte: De Sciara larven - die de grootste problemen geven - eten zaailingen, verspeende planten en stekken en brengen zo schade aan in het gewas. Vooral het jonge gewas lijdt directe schade. Meestal is deze schade wel plaatselijk, aangezien de jonge larven zich nauwelijks verplaatsen. Schade uit zich bijvoorbeeld in groeivertraging doordat voedingsstoffen niet goed opgenomen kunnen worden, maar in het slechtste geval sterven planten af. Hoge temperaturen dragen bij aan het voortdurend voortplanten van het insect, waardoor dit slechts 3-4 weken duurt
• Cosmetische schade: Larven en volwassen muggen laten uitwerpselen achter op bladeren en stengels. Deze zwarte stipjes stapelen zich op, waardoor het gewas cosmetische schade oploopt.
• Verspreiding van ziekten: Larven en volwassen muggen verspreiden schimmel- en virusinfecties zoals Botrytis, en Fusarium, wat het gewas nog verder beschadigt.

De varenrouwmug wordt vaak verward met de oevervlieg, maar beide insecten verschillen in uiterlijk en veroorzaken een ander schadebeeld. De varenrouwmug is kleiner gebouwd dan de oevervlieg en heeft langere antennes. Waar de Sciara larven aanzienlijke schade aanricht door het aanvreten van wortels en plantendelen, beperkt de oevervlieg zich meestal tot cosmetische schade.