Home ​​​​>​​​​ Knowledge Center​​​​

De functies van schermdoeken in de tuinbouw 

In vrijwel iedere kas kom je er één of zelfs meerdere tegen: een schermdoekinstallatie. Scherming is een belangrijk onderdeel van het kasklimaat en schermdoeken of zonweringen hebben dan ook meerdere functies. Behalve het weren van zonlicht, bespaar je er bijvoorbeeld ook energie mee. Wie echter denkt dat een schermdoek schermmiddelen vervangt, heeft het mis. Het is de combinatie van beide die de teler in staat stelt een optimaal kasklimaat te creëren.
Functies van schermdoeken
Roger de Jagher
Productspecialist Schermmiddelen | 02 mei 2022 | 4 min. lezen
Onderwerpen in dit artikel

Wat is een schermdoek?

Een schermdoek is een doek dat vlak onder de goot van de kas hangt. Normaliter is deze opgevouwen, maar wanneer nodig kan een teler naar eigen inzicht de doeken mechanisch sluiten.  Op die manier kun je met behulp van een schermdoek de teelt sturen.

Wat zijn de functies van een schermdoek?

Er zijn verschillende soorten schermdoeken met elk een eigen functie. Die leggen we hieronder uit:

  • Energie besparen 
    De meeste planten hebben warmte nodig om goed te groeien. Soms levert de zon voldoende energie om de kas te verwarmen, maar ’s nachts en op koude dagen moet de teler zijn kas warmhouden met behulp van een ketel of WKK-installatie. Om te voorkomen dat de warmte via het kasdek naar buiten verdwijnt, worden schermdoeken toegepast. In dit geval werkt het doek als een deken die de kas warmhoudt. Daarbij is enige nadeel dat schermdoeken het groeilicht reflecteren. 

    Er wordt dan ook geëist dat de energiebesparing van schermdoeken meer oplevert dan de kosten voor het verlies aan groei.

  • Zonlicht weren
    Een schermdoek beperkt de straling van de zon wanneer het lichtniveau voor de planten te hoog is. Vooral op zomerse dagen zorgt de instraling mogelijk voor schade aan het gewas door verbranding. Schermdoekleveranciers produceren doeken met verschillende schermingspercentages, zodat er voor iedere teelt een doek is om het optimale lichtniveau in de kas te bereiken en de plant te beschermen.

  • Verduisteren
    Een verduisteringsscherm houdt zoveel mogelijk licht buiten de kas. De onderkant van een verduisteringsscherm is zwart en de bovenkant wit. Dit is vooral handig voor planten en bloemen, zoals chrysant en kalanchoë, die alleen tot bloei komen bij bepaalde dag- en nachtlengtes. Met behulp van belichting en verduisteringsschermen kun je ieder gewenst dag- en nachtritme in de kas nabootsen. Op deze manier kun je de planten jaarrond telen.

  • Lichtuitstoot beperken
    Een lichtuitstootscherm is het tegenovergestelde van een verduisteringsscherm. In plaats van zoveel mogelijk licht buiten te laten, moet dit scherm zoveel mogelijk licht binnenhouden. Deze doeken worden onder meer gebruikt bij bedrijven die ’s nachts assimilatiebelichting inzetten. Via dit doek wordt lichtuitstoot en daarmee verstoring van de directe omgeving van de kas geminimaliseerd. Deze doeken zijn bij gebruik altijd volledig gesloten. Een bijkomend voordeel is dat het daarmee in de donkere uren een energiebesparing tot wel 25 procent energiebesparing oplevert.
  • Licht diffuus verspreiden
    Met een schermdoek kun je het licht ook diffuus verspreiden. Deze functie wordt vaak gecombineerd met een zonwerende functie. Door het licht diffuus te verspreiden, zorg je ervoor dat het licht dieper in het gewas komt en dat het gewas niet verbrandt. 

Horizontale schermdoeken versus verticale schermdoeken

Je vindt voornamelijk horizontale schermdoeken in de kassen die voornamelijk de zon blokkeren en/of schaduw creëren. De horizontale schermdoeken zijn bevestigd onder het kasdek.

Horizontale schermdoeken

Horizontale schermdoeken hangen aan de onderzijde van het kasdek en beslaan een zeer grote oppervlakte. Ze zijn een belangrijke schakel in het regelen van het kasklimaat en dragen bij aan een stukje energiebesparing. Het betreffen vaak dubbele doeken waarmee je eenvoudig de schaduwgraad en de hoeveelheid lichtinval reguleert. Het schermdoek is dan ook flexibeler dan een krijtmiddel. Je kunt het klimaat in de kas gemakkelijker regelen wanneer er iets wijzigt in het weer. Krijt zit vaak drie maanden op kaswanden en kan niet zomaar verwijderd en teruggeplaatst worden.

Verticale schermdoeken

Verticale schermdoeken, ook wel geveldoeken genoemd, hangen tegen de zijwand van de kas. Ze beslaan een kleinere oppervlakte, omdat het enkel om de zijwanden van de kas gaat. Verticale schermdoeken reguleren net als horizontale schermdoeken het klimaat in de kas. Ook deze doeken regelen de lichtinval en dragen bij aan energiebesparing.
 
In tegenstelling tot een horizontaal schermdoek heeft een verticaal schermdoek een enkel doek. Verder creëer je met verticale schermdoeken compartimenten in de kas. De hiervoor gebruikte doeken noem je ook wel twin roll gevels of twin roll wanden. Deze kun je gebruiken om twee teelten naast elkaar verschillend te belichten of van een verschillende temperatuur te voorzien.

Onderhoud en installatie van schermdoek

Het installeren van een schermdoek is een vak apart. Zeker het installeren van een volledig nieuwe installatie is een klus die je liever uitbesteedt aan een specialist. Wat vaker voorkomt, is het monteren van een nieuw doek in een bestaande installatie. Hierbij moet je eerst het oude doek losmaken alvorens je er een nieuw doek inrolt. 

Schermdoeken vereisen in principe nauwelijks onderhoud. Het kan zijn dat het doek in de loop der tijd vuil wordt, met een slechtere transparantie tot gevolg. Dit transparantieverlies verminder je door het schermdoek schoon te maken. Hiervoor is Menno Hortisept clean PLUS een veelgebruikt middel. Let op: schermdoeken zijn erg kwetsbaar, dus het schoonmaken ervan moet op uiterst voorzichtige wijze gebeuren. 
Bekijk hierboven de veelgestelde vragen en antwoorden over schermmiddelen  

Wat is het verschil tussen een schermdoek en schermmiddel?

Op het eerste oog lijken schermdoek en schermmiddel dezelfde functies te hebben. Dit is gedeeltelijk waar, maar er zijn een aantal verschillen:
  • Korte termijn versus lange termijn investering.

  • Het grootste verschil tussen beide is dat een schermdoek meerdere jaren meegaat en een schermmiddel slechts tijdelijk is.

  • Energie-instraling versus energie-uitstraling
    Eén van de belangrijkste functies van een schermdoek is energie besparen. Door warmte binnen te houden, voorkomt een schermdoek energie-uitstraling. Een schermmiddel voorkomt daarentegen juist energie-instraling door de instraling buiten de kas te reflecteren, waardoor de temperatuur binnen niet oploopt. Beide producten kunnen elkaar dus niet vervangen. Het is de combinatie die de teler in staat stelt een optimaal kasklimaat te realiseren.

  • Diffuus verspreiden met en zonder temperatuurverschil
    Op warme zomerdagen wordt er vaak gekozen om het licht diffuus te verspreiden. Hiermee voorkom je verbranding van het gewas of zorg je ervoor dat het licht dieper het gewas komt.  Een schermmiddel die het licht diffuus verspreidt, zoals D-Fuse of D-Fuse Extra, doet dit zonder dat de temperatuur in de kas oploopt. Wanneer je dit met een schermdoek doet, veroorzaak je vanwege de isolerende werking van het doek sneller een temperatuurstijging in de kas.  

Kunnen schermdoeken en schermmiddelen elkaar vervangen?

Vaak wordt gedacht dat het één het andere kan vervangen, maar de praktijk leert dat dit niet het geval is. Schermdoeken en schermmiddelen hebben deels dezelfde functie, maar voeren dit op een andere manier uit. Beide producten kunnen elkaar dus niet vervangen. Het is de combinatie die de teler in staat stelt een optimaal kasklimaat te creëren. 
Gerelateerde producten
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Roger de Jagher neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 
Ook interessant voor jou

De functies van schermdoeken in de tuinbouw 

In vrijwel iedere kas kom je er één of zelfs meerdere tegen: een schermdoekinstallatie. Scherming is een belangrijk onderdeel van het kasklimaat en schermdoeken of zonweringen hebben dan ook meerdere functies. Behalve het weren van zonlicht, bespaar je er bijvoorbeeld ook energie mee. Wie echter denkt dat een schermdoek schermmiddelen vervangt, heeft het mis. Het is de combinatie van beide die de teler in staat stelt een optimaal kasklimaat te creëren.
Zoek in de Kennisbank
Vind antwoord op je vraag in onze kennisbank. 600+ artikelen, geschreven door onze specialisten.
Roger de Jagher
Roger de Jagher
Productspecialist Schermmiddelen | 02 mei 2022 | 4 min. lezen
Deel dit artikel

Functies van schermdoeken
Onderwerpen in dit artikel

Wat is een schermdoek?

Een schermdoek is een doek dat vlak onder de goot van de kas hangt. Normaliter is deze opgevouwen, maar wanneer nodig kan een teler naar eigen inzicht de doeken mechanisch sluiten.  Op die manier kun je met behulp van een schermdoek de teelt sturen.

Wat zijn de functies van een schermdoek?

Er zijn verschillende soorten schermdoeken met elk een eigen functie. Die leggen we hieronder uit:

  • Energie besparen 
    De meeste planten hebben warmte nodig om goed te groeien. Soms levert de zon voldoende energie om de kas te verwarmen, maar ’s nachts en op koude dagen moet de teler zijn kas warmhouden met behulp van een ketel of WKK-installatie. Om te voorkomen dat de warmte via het kasdek naar buiten verdwijnt, worden schermdoeken toegepast. In dit geval werkt het doek als een deken die de kas warmhoudt. Daarbij is enige nadeel dat schermdoeken het groeilicht reflecteren. 

    Er wordt dan ook geëist dat de energiebesparing van schermdoeken meer oplevert dan de kosten voor het verlies aan groei.

  • Zonlicht weren
    Een schermdoek beperkt de straling van de zon wanneer het lichtniveau voor de planten te hoog is. Vooral op zomerse dagen zorgt de instraling mogelijk voor schade aan het gewas door verbranding. Schermdoekleveranciers produceren doeken met verschillende schermingspercentages, zodat er voor iedere teelt een doek is om het optimale lichtniveau in de kas te bereiken en de plant te beschermen.

  • Verduisteren
    Een verduisteringsscherm houdt zoveel mogelijk licht buiten de kas. De onderkant van een verduisteringsscherm is zwart en de bovenkant wit. Dit is vooral handig voor planten en bloemen, zoals chrysant en kalanchoë, die alleen tot bloei komen bij bepaalde dag- en nachtlengtes. Met behulp van belichting en verduisteringsschermen kun je ieder gewenst dag- en nachtritme in de kas nabootsen. Op deze manier kun je de planten jaarrond telen.

  • Lichtuitstoot beperken
    Een lichtuitstootscherm is het tegenovergestelde van een verduisteringsscherm. In plaats van zoveel mogelijk licht buiten te laten, moet dit scherm zoveel mogelijk licht binnenhouden. Deze doeken worden onder meer gebruikt bij bedrijven die ’s nachts assimilatiebelichting inzetten. Via dit doek wordt lichtuitstoot en daarmee verstoring van de directe omgeving van de kas geminimaliseerd. Deze doeken zijn bij gebruik altijd volledig gesloten. Een bijkomend voordeel is dat het daarmee in de donkere uren een energiebesparing tot wel 25 procent energiebesparing oplevert.
  • Licht diffuus verspreiden
    Met een schermdoek kun je het licht ook diffuus verspreiden. Deze functie wordt vaak gecombineerd met een zonwerende functie. Door het licht diffuus te verspreiden, zorg je ervoor dat het licht dieper in het gewas komt en dat het gewas niet verbrandt. 

Horizontale schermdoeken versus verticale schermdoeken

Je vindt voornamelijk horizontale schermdoeken in de kassen die voornamelijk de zon blokkeren en/of schaduw creëren. De horizontale schermdoeken zijn bevestigd onder het kasdek.

Horizontale schermdoeken

Horizontale schermdoeken hangen aan de onderzijde van het kasdek en beslaan een zeer grote oppervlakte. Ze zijn een belangrijke schakel in het regelen van het kasklimaat en dragen bij aan een stukje energiebesparing. Het betreffen vaak dubbele doeken waarmee je eenvoudig de schaduwgraad en de hoeveelheid lichtinval reguleert. Het schermdoek is dan ook flexibeler dan een krijtmiddel. Je kunt het klimaat in de kas gemakkelijker regelen wanneer er iets wijzigt in het weer. Krijt zit vaak drie maanden op kaswanden en kan niet zomaar verwijderd en teruggeplaatst worden.

Verticale schermdoeken

Verticale schermdoeken, ook wel geveldoeken genoemd, hangen tegen de zijwand van de kas. Ze beslaan een kleinere oppervlakte, omdat het enkel om de zijwanden van de kas gaat. Verticale schermdoeken reguleren net als horizontale schermdoeken het klimaat in de kas. Ook deze doeken regelen de lichtinval en dragen bij aan energiebesparing.
 
In tegenstelling tot een horizontaal schermdoek heeft een verticaal schermdoek een enkel doek. Verder creëer je met verticale schermdoeken compartimenten in de kas. De hiervoor gebruikte doeken noem je ook wel twin roll gevels of twin roll wanden. Deze kun je gebruiken om twee teelten naast elkaar verschillend te belichten of van een verschillende temperatuur te voorzien.

Onderhoud en installatie van schermdoek

Het installeren van een schermdoek is een vak apart. Zeker het installeren van een volledig nieuwe installatie is een klus die je liever uitbesteedt aan een specialist. Wat vaker voorkomt, is het monteren van een nieuw doek in een bestaande installatie. Hierbij moet je eerst het oude doek losmaken alvorens je er een nieuw doek inrolt. 

Schermdoeken vereisen in principe nauwelijks onderhoud. Het kan zijn dat het doek in de loop der tijd vuil wordt, met een slechtere transparantie tot gevolg. Dit transparantieverlies verminder je door het schermdoek schoon te maken. Hiervoor is Menno Hortisept clean PLUS een veelgebruikt middel. Let op: schermdoeken zijn erg kwetsbaar, dus het schoonmaken ervan moet op uiterst voorzichtige wijze gebeuren. 
Bekijk hierboven de veelgestelde vragen en antwoorden over schermmiddelen  

Wat is het verschil tussen een schermdoek en schermmiddel?

Op het eerste oog lijken schermdoek en schermmiddel dezelfde functies te hebben. Dit is gedeeltelijk waar, maar er zijn een aantal verschillen:
  • Korte termijn versus lange termijn investering.

  • Het grootste verschil tussen beide is dat een schermdoek meerdere jaren meegaat en een schermmiddel slechts tijdelijk is.

  • Energie-instraling versus energie-uitstraling
    Eén van de belangrijkste functies van een schermdoek is energie besparen. Door warmte binnen te houden, voorkomt een schermdoek energie-uitstraling. Een schermmiddel voorkomt daarentegen juist energie-instraling door de instraling buiten de kas te reflecteren, waardoor de temperatuur binnen niet oploopt. Beide producten kunnen elkaar dus niet vervangen. Het is de combinatie die de teler in staat stelt een optimaal kasklimaat te realiseren.

  • Diffuus verspreiden met en zonder temperatuurverschil
    Op warme zomerdagen wordt er vaak gekozen om het licht diffuus te verspreiden. Hiermee voorkom je verbranding van het gewas of zorg je ervoor dat het licht dieper het gewas komt.  Een schermmiddel die het licht diffuus verspreidt, zoals D-Fuse of D-Fuse Extra, doet dit zonder dat de temperatuur in de kas oploopt. Wanneer je dit met een schermdoek doet, veroorzaak je vanwege de isolerende werking van het doek sneller een temperatuurstijging in de kas.  

Kunnen schermdoeken en schermmiddelen elkaar vervangen?

Vaak wordt gedacht dat het één het andere kan vervangen, maar de praktijk leert dat dit niet het geval is. Schermdoeken en schermmiddelen hebben deels dezelfde functie, maar voeren dit op een andere manier uit. Beide producten kunnen elkaar dus niet vervangen. Het is de combinatie die de teler in staat stelt een optimaal kasklimaat te creëren. 
Gerelateerde producten
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Roger de Jagher neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 
Roger de Jagher
Ook interessant voor jou
Wat is diffuus licht?
Diffuus licht is licht dat gelijkmatig wordt verstrooid en verdeeld, waardoor het licht alle kanten op valt en er geen harde schaduwen te zien zijn. Dit kan je creëren met behulp van een diffuus coating.

Welke verschillende soorten diffuus coatings zijn er?
Ieder gewas heeft een andere licht- en warmtebehoefte. Daarom zijn er verschillende diffuus coatings ontwikkeld die van elkaar verschillen in termen van lichtverspreiding (Haze) en lichtdoorlatendheid (transmissie).
Wat is het verschil tussen diffuus glas en diffuus coating?
De laatste jaren wordt er steeds meer gebruik gemaakt van diffuus licht. Het gebruik van diffuusglas of een diffuuscoating zijn twee manieren om diffuus licht in de kas te creëren, maar wat is de beste optie voor jouw situatie?