Home > Kennisbank​​​​

Frank Schoenmaker
Productspecialist Mechanisatie | 04 juli 2022 | 4 min. lezen 

Brix staat voor ‘brekingsindex’. Dit wordt toegepast omdat een vloeistof een andere brekingsindex heeft als er andere stoffen in opgelost zijn. Een refractometer geeft dus een schaalverdeling aan, die exact aangeeft hoeveel van een bepaald stofje in het water zit. In de praktijk werkt dit echter niet zo eenvoudig. Dit kan dan alleen als er één stof in zit, die je wil meten (denk bijvoorbeeld aan alleen suiker in water). 

In de praktijk werkt dit als volgt: de sap uit een vrucht zal niet alleen uit water en suiker bestaan. De waarde die afgelezen wordt op de refractometer is dus niet het ‘echte’ suikergehalte. Dit omdat de brekingsindex ‘verstoord’/veranderd zal zijn door de andere opgeloste stoffen die ook in de sap zitten. Daarom moet je het vooral zien als een ervaringscijfer. Het is goed om te kijken naar een bepaalde trend in de brix-waarde. Op die trend kan geanticipeerd worden, zodat producten altijd ongeveer dezelfde waarde hebben.  In het algemeen geldt dat hoe hoger de brix-waarde des te beter de kwaliteit is. Hoge brix-waarden duiden op een zoetere smaak en een betere houdbaarheid. 

Wanneer een vloeistof op suiker basis wordt gemeten, wordt een werkelijke concentratie berekend. 
Wanneer een oplossing wordt gemeten welke ook andere elementen bevat dan suiker, dan is een conversie tabel nodig om de gemeten waarde te corrigeren en er zeker van te zijn dat de waarde goed gemeten is. Over het algemeen worden deze waardes aangehouden. Hier kan dus vanaf geweken worden:

Brix-waardes/kwaliteit	Slecht	Gemiddeld	Goed	Uitstekend
Vruchten
Aardbei	8	12	16	18
Blauwe bes	4	8	16	22
Braam	6	8	12	14
Meloen (Watermeloen)	8	12	16	18
Druif	8	12	18	22
Framboos	6	8	12	14
Kers	6	8	14	16
Groenten
Aardappel	3	5	7	10
Andijvie	4	6	10	12
Asperge	4	6	8	10
Paprika	4	6	8	12
Peper (rode peper)	4	6	8	10
Peterselie	4	6	8	10
Selderij	4	6	10	12
Sla	4	6	8	10
Tomaat	4	6	10	14
Ui	4	6	10	12
Wortel	4	8	14	18

Ten eerste zijn er diverse types refractometers. Er zijn analoge en digitale refractometers. Beide refractometers worden hieronder beschreven. Zo gebruik je een analoge refractometer:

1. Open het dekplaatje en richt de refractometer met het prisma naar helder licht of een lichtbron. Indien nodig draai je aan de scherpstelring totdat de schaal scherp is.
2. Open het dekplaatje en veeg het prisma schoon met een zacht doekje.
3. Breng enkele druppels te meten vleoistof aan op het prisma. Sluit het dekplaatje en druk het licht aan zodat de vloeistof zich verspreid over het prisma zonder vorming van luchtbellen.
4. Houd het apparaat horizontaal en wacht 30 seconden om temperatuurcompensatie te laten werken.
5. Lees de waarde af op de scheidingslijn tussen wit en blauw.
6. Reinig en droog het prisma.
   

In principe is kalibratie aan een refractometer niet nodig. Bij normaal gebruik zal een meting namelijk niet verschuiven. Hetzelfde geldt voor onderhoud. Het is echter wel belangrijk om de refractometer goed schoon te houden. Gebruik voor het schoonmaken van de prisma echter geen water. Dit om te vermijden dat water het instrument indringt. Maak het prisma met een droog of licht vochtig doekje schoon. Dompel het apparaat nooit onder in water en spoel het ook niet af onder stromend water.

Omdat de refractometer een optisch instrument is moet het ook voorzichtig behandeld worden. Dit wil zeggen dat zware schokken, grote temperatuurschommelingen (interne condensatie), opslag in de buur van agressieve middelen vermeden moeten worden. 

Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Frank Schoenmaker neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur.