Home > Kennisbank​​​​

Hoe kun je substraatmatten recyclen en hergebruiken?

Tijdens de teeltwisseling kiezen telers er vaak voor om de gebruikte substraatmatten te vervangen voor nieuwe substraatmatten, om de nieuwe teelt zo hygiënisch mogelijk te kunnen beginnen. In het kader van duurzaam telen kun je ervoor kiezen om de gebruikte substraatmatten te hergebruiken of te recyclen door ze op een milieuvriendelijke manier te laten verwerken. Dit brengt echter wel verschillende risico’s met zich mee.
Kas met substraatmatten
Roel Bijl
Productspecialist Plantweerbaarheid en Substraten | 9 juni 2023 | 4 min. lezen

Welke risico's zijn er bij het hergebruiken van substraatmatten?

Het hergebruiken van substraatmatten gaat gepaard met een aantal risico’s. Daarom is het van belang om je bewust te zijn van deze risico’s en deze mee te nemen in je overweging. Neem de onderstaande punten mee in je overweging:

Aanwezigheid van ziekteverwekkers
In substraatmatten kunnen zich allerlei ziekteverwekkers bevinden. Deze hebben misschien geen schade aangericht in de laatste teelt, maar dat is geen garantie dat ook de nieuwe teelt onaangetast blijft. Jonge planten zijn namelijk veel kwetsbaarder dan volgroeide planten. De kans op besmetting van het nieuwe gewas is dus vrij groot, waardoor je tijdens de nieuwe teelt waarschijnlijk veel gewasbeschermingsmiddelen en/of natuurlijke vijanden zal moeten inzetten.

Minder goede watercapaciteit
Tijdens een teelt verandert de structuur van de substraatmatten sterk. Dit heeft invloed op de watercapaciteit, waardoor het moeilijker wordt om de juiste hoeveelheid water toe te dienen aan het nieuwe gewas. Ook is de waterverdeling minder evenwichtig – zowel binnen de afzonderlijke matten als tussen de matten onderling. In de praktijk betekent dit dat je meer water nodig zal hebben.

Tragere inworteling
Ook zal de inworteling van de nieuwe planten trager verlopen door deze verandering in de structuur. Hierdoor komt het gewas later in productie. Wanneer het gewas eenmaal in productie komt, groeit dit vegetatiever, waardoor het oogsten vanwege de krachtige lengtegroei meer tijd kost.

Hogere kosten

Wanneer je bovenstaande risico’s bij elkaar optelt, ziet je dat het hergebruiken van substraatmatten eigenlijk niet leidt tot kostenbesparingen. Je zal tijdens de nieuwe teelt meer geld moeten uitgeven aan de (preventieve) inzet van gewasbeschermingsmiddelen, er zal meer water verbruikt worden en ook zullen de arbeidskosten in de meeste gevallen toenemen.


Aandachtspunten bij het hergebruiken van substraatmatten

Wil je ondanks de hierboven genoemde risico’s toch jouw substraatmatten hergebruiken, dan dien je rekening te houden met een aantal aandachtspunten. Ook is het belangrijk om je goed te laten adviseren.

Drainwater bemonsteren
Laat het drainwater van de substraatmatten bemonsteren voordat je het nieuwe gewas plant. Zo weet je welke schadelijke micro-organismen er aanwezig zijn in de substraatmatten, zodat je hier direct maatregelen tegen kunt treffen. Is er sprake van een zeer hoge ziektedruk, dan is het de overweging waard om toch nieuwe matten aan te schaffen in plaats van matten hergebruiken. 

Beschadigde matten vervangen
Kijk ook na of er matten beschadigd zijn. Wanneer dit het geval is, vervang ze dan voor nieuwe matten. Een beschadigde substraatmat heeft namelijk minder volume, slechte zuurstofomstandigheden en vormt hierdoor een aantrekkelijke broedplaats voor allerlei soorten ziekteverwekkers.

Substraatmatten stomen
Daarnaast is het aan te raden om de substraatmatten die je wilt hergebruiken, te stomen voor aanvang van de nieuwe teelt. De hoge temperatuur van het stoom zal een (groot) deel van de ziekteverwekkers in de substraatmatten doden, waardoor de kans op besmetting van het nieuwe gewas kleiner wordt.

Druppelsysteem reinigen
Reinig ook het druppelsysteem voor aanvang van de nieuwe teelt. Dit is bij het gebruik van nieuwe substraatmatten al belangrijk, maar wanneer je substraatmatten gaat hergebruikt, is dit absoluut noodzakelijk. In het druppelsysteem kunnen zich tijdens de vorige teelt bacteriën en andere micro-organismen verzameld hebben. Wanneer deze terecht komen in de hergebruikte substraatmatten, brengt dit een nog groter risico op besmetting van de jonge planten met zich mee.

Ammonium vermijden
Wanneer je de gebruikte substraatmatten vol gaat zetten, vermijd dan het gebruik van ammonium. De aanwezige bacteriën in de matten zullen dit omzetten in nitraat, wat veel zuurstof kost en kan leiden tot grote pH-dalingen in de mat. (Wanneer het nieuwe gewas eenmaal geplant is, kun je wel gebruik maken van ammonium; het water staat dan immers niet voor een langere tijd stil).

Hoe kun je deze gebruikte substraatmatten recyclen?

Is duurzaamheid een belangrijk onderwerp binnen jouw glastuinbouwbedrijf? Kies er dan voor om je substraatmatten te recyclen zodat deze op een milieuvriendelijke wijze worden verwerkt.

GRODAN recycling service
Het recyclen van gebruikte substraatmatten zorgt voor een verminderd gebruik van nieuwe grondstoffen bij de productie van verschillende materialen. Hierdoor neemt de impact op het milieu af en lever je dus een bijdrage aan een duurzamere toekomst. GRODAN ondersteunt telers hierbij met hun recycling service. Met deze professionele recycling service kunnen telers hun gebruikte substraatmatten op een milieuvriendelijke en betaalbare wijze laten verwerken.

Verwerking van de gebruikte substraatmatten
Telers kunnen hun gebruikte substraatmatten aanleveren bij vier verschillende depots in Nederland en België. Op deze depots worden de steenwolmatten, het plastic en het materiaal van elkaar gescheiden, zodat deze materialen verwerkt kunnen worden en opnieuw gebruikt kunnen worden voor de productie van nieuwe producten. Zo vormt het groenmateriaal bijvoorbeeld de basis voor compost, wordt de schone steenwol gebruikt voor het maken van bakstenen en zijn de foliesnippers grondstof voor nieuwe kunststofproducten zoals afvalzakken. Op deze manier hoeft slechts 1% van de gebruikte substraatmetten te worden gebrand of gestort.

Spelregels recycling service
Uiteraard kent de recycling service een aantal regels. De belangrijkste regels zijn als volgt: 



Bekijk de complete brochure van de GRODAN recycling service, waarin alle regels terug te vinden zijn.

Tips voor het recyclen van gebruikte substraatmatten

  • Wanneer je gebruik wilt maken van de recycling service van GRODAN, geef dit dan direct aan bij het bestellen van jouw nieuwe substraatmatten. Op deze manier verloopt het transport voor je zo efficiënt mogelijk.
  • Bij het recyclen van gebruikte substraatmatten betaal je per gewicht. Zorg er daarom voor dat er zo min mogelijk water achterblijft in de substraatmatten. Dit doe je door op tijd te stoppen met de watergift, maar ook door de matten te laten uitlekken. Let er bij het uitlekken op dat je dit doet op een lekvrije vloer, zodat het uitlekwater niet in het grond- of oppervlaktewater terecht kan komen.
  • Laad de containers met een mobiele kraan en druk de substraatmatten aan om het volume te beperken. Let op dat je de matten niet te hard aandrukt, want dan zijn ze bij het lossen erg moeilijk uit de container te krijgen. Is dit het geval, dan kunnen hiervoor extra kosten aan je doorberekend worden.

Gebruikte substraatmatten inleveren

Telers kunnen hun gebruikte substraatmatten inleveren bij de volgende bedrijven:

1. Renewi
Wateringveldseweg 1
2291 HE Wateringen
Tel. +31 (0)174 29 78 88
www.vanvlietcontrans.nl

2. Sita Recycling Service
Vasco da Gamastraat 22
7825 VJ Emmen
Tel. +31 (0)591 66 68 60
www.sita.nl

3. Maessen Recycling BV
Metaalweg 5
5804 CG Venray
Tel. +31 (0)478 51 31 00
www.maessenbedrijven.nl

4. Jef Meeus Containers
Achterlo 9
2520 Ranst (België)
Tel. +32 (0)3 485 67 01
www.jefmeeus.be
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Roel Bijl neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 

Hoe kun je substraatmatten recyclen en hergebruiken?

Tijdens de teeltwisseling kiezen telers er vaak voor om de gebruikte substraatmatten te vervangen voor nieuwe substraatmatten, om de nieuwe teelt zo hygiënisch mogelijk te kunnen beginnen. In het kader van duurzaam telen kun je ervoor kiezen om de gebruikte substraatmatten te hergebruiken of te recyclen door ze op een milieuvriendelijke manier te laten verwerken. Dit brengt echter wel verschillende risico’s met zich mee.
Zoek in de Kennisbank
​​​​Vind antwoord op je vraag in onze kennisbank. 600+ artikelen, geschreven door onze specialisten.​​​​
Categorieën:
Roel Bijl
Roel Bijl
Productspecialist Plantweerbaarheid en Substraten | 9 juni 2023 | 4 min. lezen
Deel dit artikel
Kas met substraatmatten
Onderwerpen in dit artikel

Welke risico's zijn er bij het hergebruiken van substraatmatten?

Het hergebruiken van substraatmatten gaat gepaard met een aantal risico’s. Daarom is het van belang om je bewust te zijn van deze risico’s en deze mee te nemen in je overweging. Neem de onderstaande punten mee in je overweging:

Aanwezigheid van ziekteverwekkers
In substraatmatten kunnen zich allerlei ziekteverwekkers bevinden. Deze hebben misschien geen schade aangericht in de laatste teelt, maar dat is geen garantie dat ook de nieuwe teelt onaangetast blijft. Jonge planten zijn namelijk veel kwetsbaarder dan volgroeide planten. De kans op besmetting van het nieuwe gewas is dus vrij groot, waardoor je tijdens de nieuwe teelt waarschijnlijk veel gewasbeschermingsmiddelen en/of natuurlijke vijanden zal moeten inzetten.

Minder goede watercapaciteit
Tijdens een teelt verandert de structuur van de substraatmatten sterk. Dit heeft invloed op de watercapaciteit, waardoor het moeilijker wordt om de juiste hoeveelheid water toe te dienen aan het nieuwe gewas. Ook is de waterverdeling minder evenwichtig – zowel binnen de afzonderlijke matten als tussen de matten onderling. In de praktijk betekent dit dat je meer water nodig zal hebben.

Tragere inworteling
Ook zal de inworteling van de nieuwe planten trager verlopen door deze verandering in de structuur. Hierdoor komt het gewas later in productie. Wanneer het gewas eenmaal in productie komt, groeit dit vegetatiever, waardoor het oogsten vanwege de krachtige lengtegroei meer tijd kost.

Hogere kosten

Wanneer je bovenstaande risico’s bij elkaar optelt, ziet je dat het hergebruiken van substraatmatten eigenlijk niet leidt tot kostenbesparingen. Je zal tijdens de nieuwe teelt meer geld moeten uitgeven aan de (preventieve) inzet van gewasbeschermingsmiddelen, er zal meer water verbruikt worden en ook zullen de arbeidskosten in de meeste gevallen toenemen.


Aandachtspunten bij het hergebruiken van substraatmatten

Wil je ondanks de hierboven genoemde risico’s toch jouw substraatmatten hergebruiken, dan dien je rekening te houden met een aantal aandachtspunten. Ook is het belangrijk om je goed te laten adviseren.

Drainwater bemonsteren
Laat het drainwater van de substraatmatten bemonsteren voordat je het nieuwe gewas plant. Zo weet je welke schadelijke micro-organismen er aanwezig zijn in de substraatmatten, zodat je hier direct maatregelen tegen kunt treffen. Is er sprake van een zeer hoge ziektedruk, dan is het de overweging waard om toch nieuwe matten aan te schaffen in plaats van matten hergebruiken. 

Beschadigde matten vervangen
Kijk ook na of er matten beschadigd zijn. Wanneer dit het geval is, vervang ze dan voor nieuwe matten. Een beschadigde substraatmat heeft namelijk minder volume, slechte zuurstofomstandigheden en vormt hierdoor een aantrekkelijke broedplaats voor allerlei soorten ziekteverwekkers.

Substraatmatten stomen
Daarnaast is het aan te raden om de substraatmatten die je wilt hergebruiken, te stomen voor aanvang van de nieuwe teelt. De hoge temperatuur van het stoom zal een (groot) deel van de ziekteverwekkers in de substraatmatten doden, waardoor de kans op besmetting van het nieuwe gewas kleiner wordt.

Druppelsysteem reinigen
Reinig ook het druppelsysteem voor aanvang van de nieuwe teelt. Dit is bij het gebruik van nieuwe substraatmatten al belangrijk, maar wanneer je substraatmatten gaat hergebruikt, is dit absoluut noodzakelijk. In het druppelsysteem kunnen zich tijdens de vorige teelt bacteriën en andere micro-organismen verzameld hebben. Wanneer deze terecht komen in de hergebruikte substraatmatten, brengt dit een nog groter risico op besmetting van de jonge planten met zich mee.

Ammonium vermijden
Wanneer je de gebruikte substraatmatten vol gaat zetten, vermijd dan het gebruik van ammonium. De aanwezige bacteriën in de matten zullen dit omzetten in nitraat, wat veel zuurstof kost en kan leiden tot grote pH-dalingen in de mat. (Wanneer het nieuwe gewas eenmaal geplant is, kun je wel gebruik maken van ammonium; het water staat dan immers niet voor een langere tijd stil).

Hoe kun je deze gebruikte substraatmatten recyclen?

Is duurzaamheid een belangrijk onderwerp binnen jouw glastuinbouwbedrijf? Kies er dan voor om je substraatmatten te recyclen zodat deze op een milieuvriendelijke wijze worden verwerkt.

GRODAN recycling service
Het recyclen van gebruikte substraatmatten zorgt voor een verminderd gebruik van nieuwe grondstoffen bij de productie van verschillende materialen. Hierdoor neemt de impact op het milieu af en lever je dus een bijdrage aan een duurzamere toekomst. GRODAN ondersteunt telers hierbij met hun recycling service. Met deze professionele recycling service kunnen telers hun gebruikte substraatmatten op een milieuvriendelijke en betaalbare wijze laten verwerken.

Verwerking van de gebruikte substraatmatten
Telers kunnen hun gebruikte substraatmatten aanleveren bij vier verschillende depots in Nederland en België. Op deze depots worden de steenwolmatten, het plastic en het materiaal van elkaar gescheiden, zodat deze materialen verwerkt kunnen worden en opnieuw gebruikt kunnen worden voor de productie van nieuwe producten. Zo vormt het groenmateriaal bijvoorbeeld de basis voor compost, wordt de schone steenwol gebruikt voor het maken van bakstenen en zijn de foliesnippers grondstof voor nieuwe kunststofproducten zoals afvalzakken. Op deze manier hoeft slechts 1% van de gebruikte substraatmetten te worden gebrand of gestort.

Spelregels recycling service
Uiteraard kent de recycling service een aantal regels. De belangrijkste regels zijn als volgt: 



Bekijk de complete brochure van de GRODAN recycling service, waarin alle regels terug te vinden zijn.

Tips voor het recyclen van gebruikte substraatmatten

  • Wanneer je gebruik wilt maken van de recycling service van GRODAN, geef dit dan direct aan bij het bestellen van jouw nieuwe substraatmatten. Op deze manier verloopt het transport voor je zo efficiënt mogelijk.
  • Bij het recyclen van gebruikte substraatmatten betaal je per gewicht. Zorg er daarom voor dat er zo min mogelijk water achterblijft in de substraatmatten. Dit doe je door op tijd te stoppen met de watergift, maar ook door de matten te laten uitlekken. Let er bij het uitlekken op dat je dit doet op een lekvrije vloer, zodat het uitlekwater niet in het grond- of oppervlaktewater terecht kan komen.
  • Laad de containers met een mobiele kraan en druk de substraatmatten aan om het volume te beperken. Let op dat je de matten niet te hard aandrukt, want dan zijn ze bij het lossen erg moeilijk uit de container te krijgen. Is dit het geval, dan kunnen hiervoor extra kosten aan je doorberekend worden.

Gebruikte substraatmatten inleveren

Telers kunnen hun gebruikte substraatmatten inleveren bij de volgende bedrijven:

1. Renewi
Wateringveldseweg 1
2291 HE Wateringen
Tel. +31 (0)174 29 78 88
www.vanvlietcontrans.nl

2. Sita Recycling Service
Vasco da Gamastraat 22
7825 VJ Emmen
Tel. +31 (0)591 66 68 60
www.sita.nl

3. Maessen Recycling BV
Metaalweg 5
5804 CG Venray
Tel. +31 (0)478 51 31 00
www.maessenbedrijven.nl

4. Jef Meeus Containers
Achterlo 9
2520 Ranst (België)
Tel. +32 (0)3 485 67 01
www.jefmeeus.be
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Roel Bijl neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 
Roel Bijl
Ook interessant voor jou
Het gebruik van steenwolmatten en substraatmatten
Een nieuwe teelt begint in veel gevallen met nieuw substraat, dit is hygiënischer dan het hergebruiken van substraatmatten.



Wat zijn de risico's van het hergebruiken van substraatmatten?
Sommige telers kiezen vanuit economisch oogpunt voor het hergebruiken van substraatmatten. Dit brengt verschillende risico’s met zich mee, zoals kans op ziektes, een minder goede watercapaciteit en een tragere inworteling.
Wat is Precision Growing
Precision Growing is een teeltwijze die is ontwikkeld door substraatleverancier Grodan en die wereldwijd steeds vaker wordt toegepast. Precision Growing draait om duurzaam telen met oog voor zowel mens als milieu.