Grondstomen: wat is de beste manier?

Alles voor de professionele glastuinbouw Persoonlijk advies van specialisten Meer dan 30.000 producten

Klantenservice - 0174 - 446 100

≡

Dé webshop voor de professionele teler

Zoek

Home Kies een categorieNavigeer hier tussen de verschillende (favorieten) categorieën

Shop

Kennisbank

Teeltwisseling

Substraten

Hoe kun je het beste grondstomen?

Geschreven door Maarten Casteleijn | Laatste update: 24-10-2022

Grondstomen gebeurt tijdens de teeltwisseling in kassen waarin wordt geteeld in de vollegrond. Grondstomen wordt voornamelijk gedaan om de grond te ontsmetten. Grond ontsmetten met stoom zorgt ervoor dat bacteriën, virussen en andere ziekteverwekkers in de grond worden gedood, zodat de grond klaar is voor de nieuwe teelt. Om de grond te stomen, heb je verschillende materialen nodig om ervoor te zorgen dat de stoom zo goed mogelijk doordringt. Maar hoe werkt grondstomen precies en wat heb je daarvoor nodig?

Voorwaarden voor grondstomen

In principe kan de grond in iedere kas gestoomd worden, maar er gelden wel een aantal voorwaarden:

De grond mag niet te nat zijn: hoe droger, hoe beter. Houd hier rekening mee bij de laatste watergeefbeurt.
De grond moet van tevoren goed en diep doorgespit worden, zodat de stoom er goed in kan dringen.
De pH van de grond moet minimaal 6,5 zijn. Dit kan je meten met behulp van een pH-meter met grond elektrode.

Stomen met of zonder onderdruk

Er zijn twee methoden voor grondstomen: met of zonder onderdruk. Het principe van het grondstomen is bij beide methoden hetzelfde: met een stoomketel wordt er via een stoomslang stoom onder het afgedekte stoomzeil geblazen. Hierdoor kan de stoom de grond binnendringen. Het verschil tussen de methoden zit hem in het wel of niet gebruiken van onderdruk. Wanneer je stoomt met onderdruk (ook wel afzuigstomen genoemd), sluit je een ventilator aan op de drainslangen in de grond, waardoor er onderdruk ontstaat. Het voordeel hiervan is dat de stoom dieper de grond indringt en dat er op deze diepte hogere temperaturen bereikt worden. Hoe hoger de temperatuur, hoe meer ziekteverwekkers er sneuvelen.

Werkwijze

Iedere teler heeft zijn eigen manier van grondstomen en maakt daarbij gebruik van handigheidjes die hij in de loop der jaren heeft ontdekt. De meestgebruikte werkwijze voor het grondstomen is als volgt:

Loop de kettingen of de waterslangen aan. Controleer de slangen op gaten en repareer ze indien nodig.
Leg het stoomzeil neer en leg de kettingen of de waterslangen op de randen van het stoomzeil. Trek het zeil een stuk over het betonpad, zodat de grond tegen het betonpad ook goed gestoomd wordt.
Controleer of er geen gaten in het stoomzeil zitten. Repareer ze wanneer dit wel het geval is. Loop verder niet over het zeil, dit vergroot namelijk de kans op scheuren.
Je kunt ervoor kiezen om het stoomzeil af te dekken met isolerende folie. Zo voorkom je warmteverlies.
Plaats de stoomslang onder het stoomzeil en bevestig de slang aan de stoomketel. Het is belangrijk dat je een stoomketel met voldoende capaciteit gebruikt:
o Stomen zonder onderdruk 600.000 kcal/100m² ~78m³ gas/uur.
o Stomen met onderdruk 1.000.000 kcal/100m² ~130m³ gas/uur.
Sluit de stoomketel aan op een wateraanvoer. Maak gebruik van zo schoon mogelijk water, het liefst hemelwater. Zorg dat het water gelijkmatig in de stoomketel wordt gepompt.
Zet de stoomketel aan en de kraan helemaal open. Er wordt dan stoom van 100 – 130 °C onder het zeil gepompt.
Knijp de stoomkraan zodra het stoomzeil bol staat om te voorkomen dat het zeil losschiet.
Het grondstomen duur ongeveer 6 uur.
Laat bij het grondstomen met onderdruk de ventilator nog minimaal 12 uur aan staan. Hierdoor kan de temperatuur nog iets stijgen.

Benodigdheden grondstomen

Bekijk alle

Grondstomen uitbesteden

Grondstomen is zwaar en intensief werk. Steeds meer telers kiezen er dan ook voor om dit werk uit te besteden. Je kunt voor het ontsmetten met stoom verschillende bedrijven inhuren. Zij verzorgen het gehele proces en zorgen daarbij (indien gewenst) zelf voor het stoomzeil en de andere benodigdheden.

___

Whitepaper: 'Teeltwisseling: schoon eindigen, schoon beginnen'

Voorkom achtergebleven ziektes en plagen in je nieuwe gewas met een hygiënische teeltwisseling. Volg het stappenplan boordevol tips, zodat je precies weet wat je moet doen tijdens deze hectische periode. Zo hoef je achteraf niet onnodig bij te sturen met bestrijdingsmiddelen.

Nazorg

Na het stomen van de grond is een goede zorg van belang.
Het is ten alle tijden belangrijk om na het stomen te zorgen voor ontsmette schoenen, kleding, gebruikte machines en andere gereedschappen. Dit om het opnieuw besmetten van de grond te voorkomen wanneer je de grond gaat bewerken.

Daarnaast laat men de grond vaak een aantal dagen – of liever nog een week – rusten, zodat de structuur kan herstellen. Door de bodem te laten herstellen na het stomen, zal er weer een gezonde bodem ontstaan.
Het is daarbij heel belangrijk dat er niet teveel water wordt gegeven na het planten. De net gestoomde bodem en nieuwe bodemstructuur kan dit namelijk nog niet aan, omdat het opnieuw water op moet leren nemen. Veel water spoelt ook de voedingstoffen uit de bodem. Het advies is dus om met kleine watergeefbeurten te beginnen en dit langzaam op te bouwen.

Plantweerbaarheid na het stomen

Door gebruik te maken van plantweerbaarheidsmiddelen kan de hersteltijd van de bodem worden ingekort. Voor het bodemleven is het van belang dat de bodem afgekoeld is na het stomen. Dit kan versneld worden door koude lucht door de leidingen aan te zuigen.

''Het is het van belang om de grond na het stomen te ‘voeden’ met een goed bodemleven, zo ‘vul’ je als het ware de grond.'', aldus plantweerbaarheidsspecialist Maarten Casteleijn. Hierdoor krijgen de ziekteverwekkers minder ruimte om de plant te infecteren en beschadigen. Het ‘vullen’ van de bodem kan worden gedaan met wormen, schimmels, bacteriën en zoals mycorrhiza en rhizobacteriën. Deze organismen leven in de natuur in de wortelomgeving van de plant.

De namen rhizobacterie en mycorrhiza geven al aan dat zij in het wortelmilieu van de plant thuishoren. Rhizo is namelijk het Griekse woord voor wortel.

Voor het verbeteren van de bodemstructuur kunnen er verschillende soorten wormen worden toegevoegd. Wormen zorgen ervoor dat het bodemleven zo is vormgegeven, dat alle bodemorganismen hier goed kunnen leven. Er wordt een gunstige omgeving voor positieve interacties gecreëerd, waardoor ongewenste schimmels en bacteriën geweerd worden.

Vragen over grondstomen

Heb je vragen over grondstomen, producten die kunnen worden gebruikt, grond ontsmetten met stomen of wil je graag een advies op maat? Neem dan contact op met productspecialist Maarten Casteleijn via onderstaand formulier. Je ontvangt dan zo snel mogelijk een reactie - op werkdagen zelfs binnen 24 uur.

Over Maarten Casteleijn
Maarten Casteleijn is productspecialist plantweerbaarheid bij Royal Brinkman. Naast ervaring in de tuinbouw heeft hij ook ervaring in het lesgeven en het coördineren van onderzoeken in de medische sector. Door zijn werkervaringen te combineren kan hij met verschillende blikken naar een probleem kijken en out of the box denken. Zijn passie is, zoals hij zelf zegt en blijkt uit zijn werkervaring: kennis ontvangen en delen. “Ik heb een brede interesse gericht op innovatie en duurzaamheid. Samen met de teler wil ik door de plantweerbaarheid te verhogen een uiteindelijke nullozing bereiken.”