Spuitmasker kiezen: alle aandachts-punten op een rij

Het gebruik van het juiste spuitmasker en filter is van essentieel belang wanneer jij of je medewerkers werkzaamheden uitvoeren waarmee je in aanraking komt met nevel of fijnstof, bijvoorbeeld bij het spuiten van chemische gewasbeschermingsmiddelen. Bij goed gebruik voorkomt een spuitmasker namelijk gezondheidsrisico's. In dit artikel zet onze specialist op een rij waar je op moet letten bij het kopen en gebruiken van een spuitmasker. 
Spuitmaskers in de glastuinbouw
Leonie van Rooijen 
Productspecialist Gewasbescherming | 10 januari 2022 | 7 min. lezen

Soorten spuitmaskers

Er bestaan verschillende soorten spuitmaskers:
  • Stofmasker: een stofmasker beschermt tegen aërosolen zoals stof, nevels en vezels. Dit masker is verkrijgbaar in drie klassen, te weten FFP1, FFP2 en FFP3 (wat staat voor Filtering Facepiece Particles). Hierbij hebben FFP1 maskers de laagste beschermingsgraad en FFP3 maskers de hoogste. Stofmaskers zijn wegwerpmaskers die je weggooit zodra ze verzadigd zijn.
  • Halfgelaatsmasker: dit type spuitmasker sluit beter aan op het gelaat dan een stofmasker, waardoor de kans op lekken kleiner is en de veiligheid dus groter is. Dit masker kan gebruikt worden in combinatie met een veiligheidsbril om de ogen te beschermen tegen spetters (maar let op: een veiligheidsbril beschermt de ogen niet tegen gassen en dampen!).Er bestaan halfgelaatsmaskers met een en met twee filters (ook wel enkel- en dubbelpatroonsmaskers genoemd). Het voordeel van een masker met twee filters is dat het gewicht beter verdeeld wordt en dat de ademhalingsweerstand lager is. Let op: filters die zwaarder zijn dan 300 gram, mogen niet bevestigd worden op halfgelaatsmaskers. 
  • Volgelaatsmasker: dit type spuitmasker beschermt ook de ogen volledig, heeft een groter draagcomfort en kan hogere concentraties van stoffen aan. Hierdoor is dit masker geschikt voor langdurig gebruik. Je kan dit masker combineren met alle soorten filters. Een volgelaatsmasker gebruik je als je werkt met schadelijke of irriterende stoffen.
In onderstaande video laat gewasbeschermingsspecialist Daniëlle de verschillende soorten spuitmaskers zien.

Filters voor spuitmasker

Half- en volgelaatsmaskers zijn voorzien van filters of filterbussen. Verschillende filters beschermen tegen verschillende gevaren, waaronder fijnstof, dampen en gassen. Het is daarom van belang dat je het juiste filter kiest voor je spuitmasker, zodat je hier optimaal tegen beschermd wordt. Er bestaan verschillende soorten filters:
  • Stoffilter: een stoffilter beschermt - net als een stofmasker - tegen kleine stof- of vloeistofdeeltjes. Dit werkt net als een zeef; hoe fijner de gaatjes, hoe meer stof er wordt tegengehouden. Deze filters zijn verkrijgbaar in drie klassen, te weten P1, P3 en P3.
    • P1: beschermt tegen hinderlijk, niet schadelijk stof.
    • P2: beschermt tegen schadelijk fijnstof.
    • P3: beschermt tegen giftig fijnstof. Gebruik een P3-filter bij voorkeur altijd in combinatie met een volgelaatsmasker.
Een heel fijn filter biedt betere bescherming, maar zorgt er wel voor dat je meer moeite moet doen om te ademen. Met andere woorden: een fijn filter heeft een grotere ademhalingsweerstand. Stoffilters met een uitademventiel verhelpen dit. Er zijn vier soorten stoffilters: voor eenmalig gebruik en voor beperkt gebruik (stofkapjes), voor aansluiting op maskers en voor aansluiting op motoraangedreven toestellen. 
  • Gasfilter: een gasfilter biedt bescherming tegen gassen en dampen met behulp van actieve kool. Een gasfilter kan werken op basis van twee principes: 
    • Adsorptie: hierbij slaan de gassen neer op de actieve kool, maar vindt er geen chemische binding plaats. 
    • Chemisorptie: hierbij vindt er een chemische reactie plaats tussen de actieve kool en het gas of de damp.
  • Meervoudig gasfilter: meervoudige gasfilters beschermen tegen meer dan één groep gassen en/of dampen. De meest voorkomende meervoudige gasfilters zijn AB-filters (beschermen tegen organische dampen, oplosmiddelen en zure gassen) en ABEK-filters (beschermen tegen organische dampen, zure gassen, zwaveldioxide en ammoniak). Meervoudige filters bestaan in beschermingsklasse 1 en 2.
  • Combinatiefilter: een combinatiefilter beschermt zowel tegen gassen en dampen als tegen kleine stof- of vloeistofdeeltjes. Een combinatiefilter is voorzien van een kleurcodering, waaraan je kan aflezen tegen welke stofklasse het filter beschermt. Het meest gebruikte filter in de glastuinbouw is het A2P3 filter. Dit is een combinatiefilter met een hoog absorberend vermogen voor organische dampen en een deeltjesfilter tegen giftig fijnstof.
Filters worden ingedeeld door middel van een letter en een kleurcode. Chemische producten kunnen bestaan uit: vaste stoffen/deeltjes (stof, vezels, micro-organismen), of vluchtige stoffen (gassen en dampen). Via de kleur- en lettercoderingen kan je afleiden welke filter je nodig hebt voor de (chemische) stof waarmee je te maken hebt.  

Bekijk de desktop versie voor de tabel. 

Aandachtspunten bij het gebruik van een spuitmasker en filter

  • Niet ieder filter past op ieder spuitmasker; dit is afhankelijk van de aansluiting. Er zijn aansluitingen met RD40 (rond draad 40 mm) of RD90 (rond draad 90 mm) en filters met een bajonet aansluiting. In sommige gevallen kan je gebruik maken van een filteradapter, dit is een verloopstuk dat het mogelijk maakt om filterbussen met een RD90 aansluiting te gebruiken voor maskers met een RD40 aansluiting.

  • Motorunits worden altijd in combinatie met de filters gekeurd en mogen dus alleen met filters van hetzelfde merk als de motor unit worden gebruikt.

  • Een spuitmasker moet de mond en neus volledig bedekken en goed aansluiten op het gelaat. Ben je een baarddrager, houd er dan rekening mee dat de baard ervoor zorgt dat het masker niet optimaal aansluit. Dit kan de beschermingsgraad met 50% doen verminderen! Zelfs een stoppelbaard veroorzaakt lekkage volgens deze case van Dräger.

  • Weet je niet precies met welke gevaarlijke stoffen je te maken zal krijgen, dan kan je het beste gebruik maken van een ABEK-filter (een combinatie filter van het type A2B2E2K2 HG P3R, kortweg ABEK-filter genoemd). Dit type filter biedt de breedst mogelijke bescherming. 

  • Zet het masker pas af nadat je de ruimte met fijnstof, nevel of gas hebt verlaten.

  • Het filter van het spuitmasker (of in het geval van een stofkapje: het volledige masker) moet tijdig vervangen worden. Wanneer een filter namelijk verzadigd raakt, zal het niet meer optimaal beschermen. Bij het werken met gewasbeschermingsmiddelen mag een A2P3 filter tot acht uur en maximaal een maand worden gebruikt. Je weet dat een filter vervangen moet worden als je de gas of damp ruikt en/of proeft. De reukgrens ligt veel lager dan de grenswaarde (dit is de maximaal aanvaarde concentratie van een stof of gas op de werkplaats), dus dit is niet schadelijk voor de gezondheid. De overige filters zijn voor eenmalig gebruik. 

  • De levensduur van een filter hangt af van de verschillende omstandigheden waarin zo'n filter gebruikt wordt. Maar er zijn wel enkele factoren die de levensduur van een filter beïnvloeden, zoals de concentratie van de verontreiniging combinatie van vervuilende stoffen, ademsnelheid van de gebruiker, luchtvochtigheid, temperatuur en gebruiksduur. Vanwege deze verschillende factoren is het niet mogelijk om een geschatte levensduur te geven. 

  • Filters en stofmaskers hebben een bepaalde houdbaarheid. Is de houdbaarheidsdatum verstreken, dan mag je het filter of stofmasker niet meer gebruiken, omdat de werking dan niet meer honderd procent gegarandeerd is. De houdbaarheidsdatum ligt - afhankelijk van het type filter of stofmasker - op drie tot vijf jaar na de productiedatum.
  • Overschrijd nooit de gebruiksduur van een filter. 

  • Maak een spuitmasker regelmatig schoon. Zo voorkom je dat anderen onbedoeld in aanraking komen met het fijnstof dat achterblijft op het masker. Ook verlengt het de levensduur van het spuitmasker. 

Masker controledagen

Laat maskers ook jaarlijks controleren tijdens de masker controledagen. Goedgekeurde spuitmaskers worden voorzien van een controlecertificaat. Hiermee voldoe je aan de wettelijk gestelde eisen voor adembescherming. 
In deze video legt onze leverancier Houweling uit waarom je jaarlijks je spuitmasker moet laten controleren.

Welk spuitmasker is geschikt voor welk gewasbeschermingsmiddel?

Als je wilt weten welk spuitmasker je nodig hebt voor een specifiek middel, kun je dit gemakkelijk opzoeken via onze webshop. Dit kan je als volgt doen:
  1. Zoek het desbetreffende middel op in onze webshop.
  2. Klik op het product zodat de productpagina opent.
  3. Direct onder de productafbeeldingen staan diverse documenten.
  4. Klik op het bestand met de naam 'SDS' of 'MSDS'.
  5. Zoek in het bestand nu naar het kopje: 'Maatregelen ter beheersing van blootstelling' onder Rubriek 8.2. Hierin staat precies beschreven aan welke eisen een masker moet voldoen om het middel veilig te gebruiken.
Gerelateerde producten
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Leonie van Rooijen neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 
Ook interessant voor jou

Spuitmasker kiezen: alle aandachtspunten op een rij

Het gebruik van het juiste spuitmasker en filter is van essentieel belang wanneer jij of je medewerkers werkzaamheden uitvoeren waarmee je in aanraking komt met nevel of fijnstof, bijvoorbeeld bij het spuiten van chemische gewasbeschermingsmiddelen. Bij goed gebruik voorkomt een spuitmasker namelijk gezondheidsrisico's. In dit artikel zet onze specialist op een rij waar je op moet letten bij het kopen en gebruiken van een spuitmasker. 
Zoek in de Kennisbank
Vind antwoord op je vraag in onze kennisbank. 600+ artikelen, geschreven door onze specialisten.
Leonie van Rooijen Gewasbescherming
Leonie van Rooijen 
Productspecialist Gewasbescherming | 10 januari 2022 | 7 min. lezen
Deel dit artikel
Spuitmaskers in de glastuinbouw
Onderwerpen in dit artikel

Soorten spuitmaskers

Er bestaan verschillende soorten spuitmaskers:
  • Stofmasker: een stofmasker beschermt tegen aërosolen zoals stof, nevels en vezels. Dit masker is verkrijgbaar in drie klassen, te weten FFP1, FFP2 en FFP3 (wat staat voor Filtering Facepiece Particles). Hierbij hebben FFP1 maskers de laagste beschermingsgraad en FFP3 maskers de hoogste. Stofmaskers zijn wegwerpmaskers die je weggooit zodra ze verzadigd zijn.
  • Halfgelaatsmasker: dit type spuitmasker sluit beter aan op het gelaat dan een stofmasker, waardoor de kans op lekken kleiner is en de veiligheid dus groter is. Dit masker kan gebruikt worden in combinatie met een veiligheidsbril om de ogen te beschermen tegen spetters (maar let op: een veiligheidsbril beschermt de ogen niet tegen gassen en dampen!).Er bestaan halfgelaatsmaskers met een en met twee filters (ook wel enkel- en dubbelpatroonsmaskers genoemd). Het voordeel van een masker met twee filters is dat het gewicht beter verdeeld wordt en dat de ademhalingsweerstand lager is. Let op: filters die zwaarder zijn dan 300 gram, mogen niet bevestigd worden op halfgelaatsmaskers. 
  • Volgelaatsmasker: dit type spuitmasker beschermt ook de ogen volledig, heeft een groter draagcomfort en kan hogere concentraties van stoffen aan. Hierdoor is dit masker geschikt voor langdurig gebruik. Je kan dit masker combineren met alle soorten filters. Een volgelaatsmasker gebruik je als je werkt met schadelijke of irriterende stoffen.
In onderstaande video laat gewasbeschermingsspecialist Daniëlle de verschillende soorten spuitmaskers zien.

Filters voor spuitmasker

Half- en volgelaatsmaskers zijn voorzien van filters of filterbussen. Verschillende filters beschermen tegen verschillende gevaren, waaronder fijnstof, dampen en gassen. Het is daarom van belang dat je het juiste filter kiest voor je spuitmasker, zodat je hier optimaal tegen beschermd wordt. Er bestaan verschillende soorten filters:
  • Stoffilter: een stoffilter beschermt - net als een stofmasker - tegen kleine stof- of vloeistofdeeltjes. Dit werkt net als een zeef; hoe fijner de gaatjes, hoe meer stof er wordt tegengehouden. Deze filters zijn verkrijgbaar in drie klassen, te weten P1, P3 en P3.
    • P1: beschermt tegen hinderlijk, niet schadelijk stof.
    • P2: beschermt tegen schadelijk fijnstof.
    • P3: beschermt tegen giftig fijnstof. Gebruik een P3-filter bij voorkeur altijd in combinatie met een volgelaatsmasker.
Een heel fijn filter biedt betere bescherming, maar zorgt er wel voor dat je meer moeite moet doen om te ademen. Met andere woorden: een fijn filter heeft een grotere ademhalingsweerstand. Stoffilters met een uitademventiel verhelpen dit. Er zijn vier soorten stoffilters: voor eenmalig gebruik en voor beperkt gebruik (stofkapjes), voor aansluiting op maskers en voor aansluiting op motoraangedreven toestellen. 
  • Gasfilter: een gasfilter biedt bescherming tegen gassen en dampen met behulp van actieve kool. Een gasfilter kan werken op basis van twee principes: 
    • Adsorptie: hierbij slaan de gassen neer op de actieve kool, maar vindt er geen chemische binding plaats. 
    • Chemisorptie: hierbij vindt er een chemische reactie plaats tussen de actieve kool en het gas of de damp.
  • Meervoudig gasfilter: meervoudige gasfilters beschermen tegen meer dan één groep gassen en/of dampen. De meest voorkomende meervoudige gasfilters zijn AB-filters (beschermen tegen organische dampen, oplosmiddelen en zure gassen) en ABEK-filters (beschermen tegen organische dampen, zure gassen, zwaveldioxide en ammoniak). Meervoudige filters bestaan in beschermingsklasse 1 en 2.
  • Combinatiefilter: een combinatiefilter beschermt zowel tegen gassen en dampen als tegen kleine stof- of vloeistofdeeltjes. Een combinatiefilter is voorzien van een kleurcodering, waaraan je kan aflezen tegen welke stofklasse het filter beschermt. Het meest gebruikte filter in de glastuinbouw is het A2P3 filter. Dit is een combinatiefilter met een hoog absorberend vermogen voor organische dampen en een deeltjesfilter tegen giftig fijnstof.
Filters worden ingedeeld door middel van een letter en een kleurcode. Chemische producten kunnen bestaan uit: vaste stoffen/deeltjes (stof, vezels, micro-organismen), of vluchtige stoffen (gassen en dampen). Via de kleur- en lettercoderingen kan je afleiden welke filter je nodig hebt voor de (chemische) stof waarmee je te maken hebt.  


Type filter

A


B



E


K

HG

NO



P




Kleur

Bruin


Grijs



Geel


Groen

Rood

Blauw



Wit




Beschermt tegen

Gassen en dampen van organische samenstelling

Anorganische gassen /dampen; chloor; zwavel; waterstofcyanide

Zwaveldioxide, waterstofchloride    

Ammoniak

Kwikdampen

Nitreuze dampen waaronder stikstofdioxide    

Deeltjesfilter zoals stof, nevel, druppels    



Gebruiksduur

Tot 8 uur


Eenmalig



Eenmalig


Eenmalig

Eenmalig

Eenmalig



I.c.m. een andere filter



Aandachtspunten bij het gebruik van een spuitmasker en filter

  • Niet ieder filter past op ieder spuitmasker; dit is afhankelijk van de aansluiting. Er zijn aansluitingen met RD40 (rond draad 40 mm) of RD90 (rond draad 90 mm) en filters met een bajonet aansluiting. In sommige gevallen kan je gebruik maken van een filteradapter, dit is een verloopstuk dat het mogelijk maakt om filterbussen met een RD90 aansluiting te gebruiken voor maskers met een RD40 aansluiting.

  • Motorunits worden altijd in combinatie met de filters gekeurd en mogen dus alleen met filters van hetzelfde merk als de motor unit worden gebruikt.

  • Een spuitmasker moet de mond en neus volledig bedekken en goed aansluiten op het gelaat. Ben je een baarddrager, houd er dan rekening mee dat de baard ervoor zorgt dat het masker niet optimaal aansluit. Dit kan de beschermingsgraad met 50% doen verminderen! Zelfs een stoppelbaard veroorzaakt lekkage volgens deze case van Dräger.

  • Weet je niet precies met welke gevaarlijke stoffen je te maken zal krijgen, dan kan je het beste gebruik maken van een ABEK-filter (een combinatie filter van het type A2B2E2K2 HG P3R, kortweg ABEK-filter genoemd). Dit type filter biedt de breedst mogelijke bescherming. 

  • Zet het masker pas af nadat je de ruimte met fijnstof, nevel of gas hebt verlaten.

  • Het filter van het spuitmasker (of in het geval van een stofkapje: het volledige masker) moet tijdig vervangen worden. Wanneer een filter namelijk verzadigd raakt, zal het niet meer optimaal beschermen. Bij het werken met gewasbeschermingsmiddelen mag een A2P3 filter tot acht uur en maximaal een maand worden gebruikt. Je weet dat een filter vervangen moet worden als je de gas of damp ruikt en/of proeft. De reukgrens ligt veel lager dan de grenswaarde (dit is de maximaal aanvaarde concentratie van een stof of gas op de werkplaats), dus dit is niet schadelijk voor de gezondheid. De overige filters zijn voor eenmalig gebruik. 

  • De levensduur van een filter hangt af van de verschillende omstandigheden waarin zo'n filter gebruikt wordt. Maar er zijn wel enkele factoren die de levensduur van een filter beïnvloeden, zoals de concentratie van de verontreiniging combinatie van vervuilende stoffen, ademsnelheid van de gebruiker, luchtvochtigheid, temperatuur en gebruiksduur. Vanwege deze verschillende factoren is het niet mogelijk om een geschatte levensduur te geven. 

  • Filters en stofmaskers hebben een bepaalde houdbaarheid. Is de houdbaarheidsdatum verstreken, dan mag je het filter of stofmasker niet meer gebruiken, omdat de werking dan niet meer honderd procent gegarandeerd is. De houdbaarheidsdatum ligt - afhankelijk van het type filter of stofmasker - op drie tot vijf jaar na de productiedatum.
  • Overschrijd nooit de gebruiksduur van een filter. 

  • Maak een spuitmasker regelmatig schoon. Zo voorkom je dat anderen onbedoeld in aanraking komen met het fijnstof dat achterblijft op het masker. Ook verlengt het de levensduur van het spuitmasker. 

Masker controledagen

Laat maskers ook jaarlijks controleren tijdens de masker controledagen. Goedgekeurde spuitmaskers worden voorzien van een controlecertificaat. Hiermee voldoe je aan de wettelijk gestelde eisen voor adembescherming. 
In deze video legt onze leverancier Houweling uit waarom je jaarlijks je spuitmasker moet laten controleren.

Welk spuitmasker is geschikt voor welk gewasbeschermingsmiddel?

Als je wilt weten welk spuitmasker je nodig hebt voor een specifiek middel, kun je dit gemakkelijk opzoeken via onze webshop. Dit kan je als volgt doen:
  1. Zoek het desbetreffende middel op in onze webshop.
  2. Klik op het product zodat de productpagina opent.
  3. Direct onder de productafbeeldingen staan diverse documenten.
  4. Klik op het bestand met de naam 'SDS' of 'MSDS'.
  5. Zoek in het bestand nu naar het kopje: 'Maatregelen ter beheersing van blootstelling' onder Rubriek 8.2. Hierin staat precies beschreven aan welke eisen een masker moet voldoen om het middel veilig te gebruiken.
Gerelateerde producten
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Leonie van Rooijen neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 
Leonie van Rooijen
Ook interessant voor jou
Hoe maak je een masker schoon?
Het is belangrijk dat je een masker op de juiste manier schoonmaakt en opbergt. Zo voorkom je dat anderen onbedoeld in aanraking komen met het fijnstof en verleng je de levensduur.
Tips voor veilig werken in de tuinbouw
Door de mogelijke risico's binnen een bedrijf in kaart te brengen en hierop te schakelen met de juiste maatregelen, verklein je de kans op onveilige situaties en bedrijfsongevallen.
Hoe gebruik je een oogdouche of oogspoelfles?
Wanneer je ogen in contact komen met chemische stoffen, moet je ze zo snel mogelijk uitspoelen. Dit gaat het makkelijkst met een oogdouche of oogspoelfles.