Home ​​​​>​​​​ Knowledge Center​​​​

Soorten water-zuiverings-technieken in de glastuinbouw

Waterzuivering is van groot belang voordat je het opnieuw toedient aan het gewas. In water kunnen namelijk bacteriën, virussen, schimmels en andere micro-organismen ontstaan, die zorgen voor een besmetting van het gewas. Er zijn verschillende waterzuiveringstechnieken voor de tuinbouw die je kan inzetten. Iedere waterzuiveringstechniek werkt echter op een andere wijze.
Waterzuiveringstechnieken
Joshua Reijnen  
Technisch specialist Watertechniek | 14 september 2019 | 4 min. lezen

Adsorptie als waterzuiveringstechniek

Adsorptie is een waterzuiveringstechniek waarbij de moleculen in het te reinigen water zich hechten aan het oppervlak van een vaste stof die aan het water wordt toegediend. Deze vaste stof werkt als een soort magneet op de vuildelen: ze worden er naartoe getrokken en plakken eraan vast. Vervolgens wordt de vaste stof met de daaraan vastzittende vuildeeltjes uit het water gezeefd.

Adsorptie met actieve kool

De vaste stof die vaak wordt ingezet voor waterzuivering met behulp van adsorptie, is actieve kool. Dit noem je dan het adsorptiemiddel. Deze stof heeft een groot oppervlak, waardoor er een grote hoeveelheid vuildelen aan de actieve kool kan hechten. Na verloop van tijd raakt het actieve kool verzadigd en moet het worden vervangen. Een voorbeeld van een waterzuiveringsinstallatie die werkt op basis van actief kool, is de Poseidon.  

Moleculaire adsorptie

Een andere vorm van adsorptie, is moleculaire adsorptie. Hierbij worden stoffen geadsorbeerd in een kolom die is gevuld met keramisch dragermateriaal wat is voorzien van een specifieke coating. De coating geeft het keramisch dragermateriaal een lading, waardoor een 'geladen zeef' ontstaat die het water filtert. Een voorbeeld van een waterzuiveringsinstallatie die werkt op basis van moleculaire adsorptie is de Opticlear Diamond.

Het verschil tussen adsorptie en absorptie

De termen 'adsorptie' en 'absorptie' worden nog weleens door elkaar gebruikt, maar dit is niet hetzelfde. Bij adsorptie hechten de moleculen zich aan het adsorptiemiddel (dus de vuildelen hechten zich aan de actieve kool). Bij absorptie worden de moleculen juist opgenomen. Een goed voorbeeld van absorptie is bijvoorbeeld een spons: die neemt het water op.

ECA-unit voor waterzuivering

Een ECA-unit werkt op basis van elektrolyse. Elektrolyse is een bekende technologie waarbij een elektrische stroom door een vloeistof wordt geleid. Onthard kraanwater met daarin opgeloste kaliumchloride wordt in de ECA-Unit via elektrolyse geactiveerd tot een actief chloor. Dit wordt ook wel ECA-Solution genoemd. ECA-Solution is een mix van vrije radicalen (o.a. vrij chloor componenten) en oxidanten. Deze stoffen reageren met allerlei micro-organismen en schakelen ze uit. De ECA-unit geeft de ECA-Solution mee via het druppel- of eb- en vloedsysteem, zodat het gehele watergeefsysteem inwendig gereinigd wordt. Micro-organismen kunnen zich dan niet meer hechten en verschuilen op de schone wanden, waardoor er geen biofilm kan ontstaan.
Video: vd Ende groep waterzuivering

Biofilm voorkomen met behulp van de ECA-Unit

Een biofilm bestaat uit een laag bacteriën omgeven door een zelfgevormde slijmlaag. Deze hecht zich aan de binnenzijde van regenleidingen, druppelsystemen, filters, waterinstallaties en wateropslagtanks. In combinatie met organische- en minerale vervuiling vormt de biofilm een hardnekkige laag die zich moeilijk laat verwijderen. Dit zorgt voor verstoppingen en het innestelen van allerlei ziekteverwekkers. Drainheaters en UV apparaten werken niet tegen deze biofilms, omdat zij geen nawerking hebben; een ECA-unit doet dit wel. Een ECA-unit zorgt ervoor dat het systeem volledig gereinigd wordt, zodat er geen biofilm kan ontstaan.

Nanofiltratie als waterzuiveringstechniek

Nanofiltratie is een filtratiemethode die gebruik maakt van membraanfiltratie. Met een membraan is het mogelijk om een waterstroom te splitsen. Zo kan de installatie zorgen dat bijvoorbeeld natrium deeltjes doorstromen en kostbare nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen behouden blijven.

Niet alleen natrium is door middel van nanofiltratie uit het water te filtreren; dit geldt ook voor de volgende stoffen:
  • Opgeloste stoffen: 75%
  • Mogelijk schadelijke micro-organismen zoals algen en bacteriën: 90%
  • Organische verbindingen: 50 - 90%
  • Metalen: 50 - 90%
  • Persistente organische stoffen: 50 - 75%
  • Anorganische zouten
  • Nutriënten
De Poseidon 8-1 en de Poseidon 8-2 van Moor Filtertechniek is een waterzuiveringsinstallatie die gebruik maakt van Nano filtratie.

De voordelen van nanofiltratie

Nutriënten blijven behouden;
  • De lozingsdebieten zijn lager dan bij omgekeerde osmose;
  • Een vermindering van zware metalen;
  • Een vermindering van nitraten en sulfaten;
  • Het heeft geen chemicaliën nodig om te werken dankzij het membraan;
  • De pH van het water is na de nanofiltratie typisch niet agressief;
  • Het zorgt onder andere voor desinfectie;
  • Het zorgt voor een reductie in kleur, turbiditeit en tannines.

Waterzuivering met ozon

Een andere manier van waterzuivering is met behulp van ozon. Ozon is een molecuul dat bestaat uit drie zuurstofatomen. Het heeft een sterk oxiderend vermogen, waardoor deze molecuul zeer bruikbaar is voor waterzuivering. Met behulp van oxidatie kunnen namelijk allerlei soorten micro-organismen zoals bacteriën, virussen, schimmels en andere ziekteverwekkers gedood worden. Daarnaast worden ook gewasbeschermingsmiddelen op deze manier uit het water gezuiverd. In een waterzuiveringssysteem dat gebruik maakt van ozon, wordt lucht naar een ozongenerator gepompt. Deze ozongenerator voegt een extra zuurstofatoom toe aan de lucht, waardoor ozon ontstaat. Vervolgens wordt de ozon in het te behandelen water geblazen. Daar aangekomen willen de ozonmoleculen zich zo snel mogelijk weer omzetten naar zuurstofmoleculen, wat zorgt voor oxidatie, waardoor het water gezuiverd wordt.

UV-ontsmetting voor waterzuivering

UV-ontsmetting maakt gebruik van UV-licht waarmee ongewenste organismen zoals schimmels, bacteriën, aaltjes en virussen onschadelijk gemaakt worden. UV-licht verandert namelijk het DNA van deze micro-organismen. Deze ontsmettingstechniek maakt geen gebruik van chemische middelen zoals chloor, waardoor dit milieuvriendelijker is en de samenstelling, temperatuur en pH van het water niet worden aangetast.

Hogedruk, middendruk en lagedruk UV-ontsmetting

Bij waterzuivering met behulp van UV-ontsmetting heb je de keuze tussen hogedruk, middendruk en lagedruk kwiklampen. Er zijn meerdere aandachtspunten waarmee je rekening dient te houden bij de keuze voor de juiste UV-lampen:
  • Het spectrum: hoe hoger de druk van het vulgas in de kwiklamp, hoe breder het spectrum van golflengtes waarmee het UV-licht wordt uitgezonden.
  • Het vermogen: een hogedruk UV-lamp heeft (veel) meer vermogen dan een middendruk of lagedruk UV-lamp en kan daardoor grotere hoeveelheden water per minuut zuiveren.

Lichtdoorlatendheid

Een voorwaarde om water te kunnen ontsmetten met behulp van UV-licht, is dat het water het UV-licht van de ontsmetter doorlaat. De lichtdoorlatendheid van water wordt uitgedrukt in het percentage UV-C licht dat na 10mm waterlaag nog over is. Wanneer dit percentage te laag is, dan kan het UV-licht onvoldoende doordringen in het water en wordt het water dus onvoldoende ontsmet. Het is daarom belangrijk dat je het drainwater filtreert - bijvoorbeeld met een zandfilter of papierbandfilter - voordat het water door de UV-ontsmetter gaat. Ook kan je ervoor kiezen om het drainwater te verdunnen met bijvoorbeeld regenwater, zodat de lichtdoorlatendheid vergroot wordt.

Verhitting als waterzuiveringstechniek

Waterzuivering is een belangrijke voorwaarde voor een goede teelt. Water kan namelijk bacteriën, virussen, schimmels en andere micro-organismen bevatten, die zorgen voor een besmetting van het gewas. Eén van de methodes voor het zuiveren van water in de glastuinbouw, is verhitting. In dit artikel geven onze specialisten meer informatie over het gebruik van verhitting voor waterzuivering.

Werking van verhitting

Het verhitten van drainwater is een oude en betrouwbare waterzuiveringsmethode. Bij verhitting draait het om de juiste combinatie van temperatuur en contacttijd. In de meeste gevallen wordt hierbij gebruik gemaakt van een temperatuur van 95°C gedurende 30 seconde, maar soms wordt het water ook gedurende 180 seconde verhit tot 85°C. In dit laatste geval kan het ketelwater gebruikt worden en is er geen extra warmtebron nodig. De verhitting van het water zorgt ervoor dat de aanwezige micro-organismen worden gedood.

Warmtewisselaar

Verhitting maakt in veel gevallen gebruik van een warmtewisselaar die het water snel opwarmt en vervolgens weer afkoelt, zodat het water direct weer gebruikt kan worden. Om te voorkomen dat de warmtewisselaar vervuild raakt, is het aan te raden om het water eerst te filtreren voordat het de zuiveringsinstallatie ingaat, bijvoorbeeld met een zandfilter of papierbandfilter..
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Joshua Reijnen neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 

Soorten waterzuiveringstechnieken in de glastuinbouw

Waterzuivering is van groot belang voordat je het opnieuw toedient aan het gewas. In water kunnen namelijk bacteriën, virussen, schimmels en andere micro-organismen ontstaan, die zorgen voor een besmetting van het gewas. Er zijn verschillende waterzuiveringstechnieken voor de tuinbouw die je kan inzetten. Iedere waterzuiveringstechniek werkt echter op een andere wijze.
Zoek in de Kennisbank
​​​​Vind antwoord op je vraag in onze kennisbank. 600+ artikelen, geschreven door onze specialisten.​​​​
Joshua Reijnen
Joshua Reijnen  
Technisch specialist Watertechniek | 14 september 2019 | 4 min. lezen
Deel dit artikel

Waterzuiveringstechnieken
Onderwerpen in dit artikel

Adsorptie als waterzuiveringstechniek

Adsorptie is een waterzuiveringstechniek waarbij de moleculen in het te reinigen water zich hechten aan het oppervlak van een vaste stof die aan het water wordt toegediend. Deze vaste stof werkt als een soort magneet op de vuildelen: ze worden er naartoe getrokken en plakken eraan vast. Vervolgens wordt de vaste stof met de daaraan vastzittende vuildeeltjes uit het water gezeefd.

Adsorptie met actieve kool

De vaste stof die vaak wordt ingezet voor waterzuivering met behulp van adsorptie, is actieve kool. Dit noem je dan het adsorptiemiddel. Deze stof heeft een groot oppervlak, waardoor er een grote hoeveelheid vuildelen aan de actieve kool kan hechten. Na verloop van tijd raakt het actieve kool verzadigd en moet het worden vervangen. Een voorbeeld van een waterzuiveringsinstallatie die werkt op basis van actief kool, is de Poseidon.

Moleculaire adsorptie

Een andere vorm van adsorptie, is moleculaire adsorptie. Hierbij worden stoffen geadsorbeerd in een kolom die is gevuld met keramisch dragermateriaal wat is voorzien van een specifieke coating. De coating geeft het keramisch dragermateriaal een lading, waardoor een 'geladen zeef' ontstaat die het water filtert. Een voorbeeld van een waterzuiveringsinstallatie die werkt op basis van moleculaire adsorptie is de Opticlear Diamond.

Het verschil tussen adsorptie en absorptie

De termen 'adsorptie' en 'absorptie' worden nog weleens door elkaar gebruikt, maar dit is niet hetzelfde. Bij adsorptie hechten de moleculen zich aan het adsorptiemiddel (dus de vuildelen hechten zich aan de actieve kool). Bij absorptie worden de moleculen juist opgenomen. Een goed voorbeeld van absorptie is bijvoorbeeld een spons: die neemt het water op.

ECA-unit voor waterzuivering

Een ECA-unit werkt op basis van elektrolyse. Elektrolyse is een bekende technologie waarbij een elektrische stroom door een vloeistof wordt geleid. Onthard kraanwater met daarin opgeloste kaliumchloride wordt in de ECA-Unit via elektrolyse geactiveerd tot een actief chloor. Dit wordt ook wel ECA-Solution genoemd. ECA-Solution is een mix van vrije radicalen (o.a. vrij chloor componenten) en oxidanten. Deze stoffen reageren met allerlei micro-organismen en schakelen ze uit. De ECA-unit geeft de ECA-Solution mee via het druppel- of eb- en vloedsysteem, zodat het gehele watergeefsysteem inwendig gereinigd wordt. Micro-organismen kunnen zich dan niet meer hechten en verschuilen op de schone wanden, waardoor er geen biofilm kan ontstaan.
Video: vd Ende groep waterzuivering

Biofilm voorkomen met behulp van de ECA-Unit

Een biofilm bestaat uit een laag bacteriën omgeven door een zelfgevormde slijmlaag. Deze hecht zich aan de binnenzijde van regenleidingen, druppelsystemen, filters, waterinstallaties en wateropslagtanks. In combinatie met organische- en minerale vervuiling vormt de biofilm een hardnekkige laag die zich moeilijk laat verwijderen. Dit zorgt voor verstoppingen en het innestelen van allerlei ziekteverwekkers. Drainheaters en UV apparaten werken niet tegen deze biofilms, omdat zij geen nawerking hebben; een ECA-unit doet dit wel. Een ECA-unit zorgt ervoor dat het systeem volledig gereinigd wordt, zodat er geen biofilm kan ontstaan.

Nanofiltratie als waterzuiveringstechniek

Nanofiltratie is een filtratiemethode die gebruik maakt van membraanfiltratie. Met een membraan is het mogelijk om een waterstroom te splitsen. Zo kan de installatie zorgen dat bijvoorbeeld natrium deeltjes doorstromen en kostbare nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen behouden blijven.

Niet alleen natrium is door middel van nanofiltratie uit het water te filtreren; dit geldt ook voor de volgende stoffen:
  • Opgeloste stoffen: 75%
  • Mogelijk schadelijke micro-organismen zoals algen en bacteriën: 90%
  • Organische verbindingen: 50 - 90%
  • Metalen: 50 - 90%
  • Persistente organische stoffen: 50 - 75%
  • Anorganische zouten
  • Nutriënten
De Poseidon 8-1 en de Poseidon 8-2 van Moor Filtertechniek is een waterzuiveringsinstallatie die gebruik maakt van Nano filtratie.

De voordelen van nanofiltratie

Nutriënten blijven behouden;
  • De lozingsdebieten zijn lager dan bij omgekeerde osmose;
  • Een vermindering van zware metalen;
  • Een vermindering van nitraten en sulfaten;
  • Het heeft geen chemicaliën nodig om te werken dankzij het membraan;
  • De pH van het water is na de nanofiltratie typisch niet agressief;
  • Het zorgt onder andere voor desinfectie;
  • Het zorgt voor een reductie in kleur, turbiditeit en tannines.

Waterzuivering met ozon

Een andere manier van waterzuivering is met behulp van ozon. Ozon is een molecuul dat bestaat uit drie zuurstofatomen. Het heeft een sterk oxiderend vermogen, waardoor deze molecuul zeer bruikbaar is voor waterzuivering. Met behulp van oxidatie kunnen namelijk allerlei soorten micro-organismen zoals bacteriën, virussen, schimmels en andere ziekteverwekkers gedood worden. Daarnaast worden ook gewasbeschermingsmiddelen op deze manier uit het water gezuiverd. In een waterzuiveringssysteem dat gebruik maakt van ozon, wordt lucht naar een ozongenerator gepompt. Deze ozongenerator voegt een extra zuurstofatoom toe aan de lucht, waardoor ozon ontstaat. Vervolgens wordt de ozon in het te behandelen water geblazen. Daar aangekomen willen de ozonmoleculen zich zo snel mogelijk weer omzetten naar zuurstofmoleculen, wat zorgt voor oxidatie, waardoor het water gezuiverd wordt.

UV-ontsmetting voor waterzuivering

UV-ontsmetting maakt gebruik van UV-licht waarmee ongewenste organismen zoals schimmels, bacteriën, aaltjes en virussen onschadelijk gemaakt worden. UV-licht verandert namelijk het DNA van deze micro-organismen. Deze ontsmettingstechniek maakt geen gebruik van chemische middelen zoals chloor, waardoor dit milieuvriendelijker is en de samenstelling, temperatuur en pH van het water niet worden aangetast.

Hogedruk, middendruk en lagedruk UV-ontsmetting

Bij waterzuivering met behulp van UV-ontsmetting heb je de keuze tussen hogedruk, middendruk en lagedruk kwiklampen. Er zijn meerdere aandachtspunten waarmee je rekening dient te houden bij de keuze voor de juiste UV-lampen:
  • Het spectrum: hoe hoger de druk van het vulgas in de kwiklamp, hoe breder het spectrum van golflengtes waarmee het UV-licht wordt uitgezonden.
  • Het vermogen: een hogedruk UV-lamp heeft (veel) meer vermogen dan een middendruk of lagedruk UV-lamp en kan daardoor grotere hoeveelheden water per minuut zuiveren.

Lichtdoorlatendheid

Een voorwaarde om water te kunnen ontsmetten met behulp van UV-licht, is dat het water het UV-licht van de ontsmetter doorlaat. De lichtdoorlatendheid van water wordt uitgedrukt in het percentage UV-C licht dat na 10mm waterlaag nog over is. Wanneer dit percentage te laag is, dan kan het UV-licht onvoldoende doordringen in het water en wordt het water dus onvoldoende ontsmet. Het is daarom belangrijk dat je het drainwater filtreert - bijvoorbeeld met een zandfilter of papierbandfilter - voordat het water door de UV-ontsmetter gaat. Ook kan je ervoor kiezen om het drainwater te verdunnen met bijvoorbeeld regenwater, zodat de lichtdoorlatendheid vergroot wordt.

Verhitting als waterzuiveringstechniek

Waterzuivering is een belangrijke voorwaarde voor een goede teelt. Water kan namelijk bacteriën, virussen, schimmels en andere micro-organismen bevatten, die zorgen voor een besmetting van het gewas. Eén van de methodes voor het zuiveren van water in de glastuinbouw, is verhitting. In dit artikel geven onze specialisten meer informatie over het gebruik van verhitting voor waterzuivering.

Werking van verhitting

Het verhitten van drainwater is een oude en betrouwbare waterzuiveringsmethode. Bij verhitting draait het om de juiste combinatie van temperatuur en contacttijd. In de meeste gevallen wordt hierbij gebruik gemaakt van een temperatuur van 95°C gedurende 30 seconde, maar soms wordt het water ook gedurende 180 seconde verhit tot 85°C. In dit laatste geval kan het ketelwater gebruikt worden en is er geen extra warmtebron nodig. De verhitting van het water zorgt ervoor dat de aanwezige micro-organismen worden gedood.

Warmtewisselaar

Verhitting maakt in veel gevallen gebruik van een warmtewisselaar die het water snel opwarmt en vervolgens weer afkoelt, zodat het water direct weer gebruikt kan worden. Om te voorkomen dat de warmtewisselaar vervuild raakt, is het aan te raden om het water eerst te filtreren voordat het de zuiveringsinstallatie ingaat, bijvoorbeeld met een zandfilter of papierbandfilter..
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Joshua Reijnen neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 
Joshua Reijnen
Ook interessant voor jou
Waterzuivering: de mogelijkheden in de tuinbouw
Waterzuivering is een geschikte optie voor het zuiveren van de restwaterstromen. Telers zijn door de Zuiveringsplicht verplicht om hun restwaterstromen voor 95% te zuiveren van gewasbeschermingsmiddelen.
Welke middelen vallen niet onder de Zuiveringsplicht?
Sinds 1 januari 2018 is de Zuiveringsplicht voor alle Nederlandse tuinbouwbedrijven van kracht. Dit houdt in dat drainwater, drainagewater en spoelwater voor 95% moet worden gezuiverd van gewasbeschermingsmiddelen. 
Hoe onderhoud je de filters van het watergeefsysteem?
Regelmatig onderhoud aan de filters van het watergeefsysteem is belangrijk voor het behoud. De teeltwisseling is hier een goed moment voor, omdat je het watergeefsysteem dan een korte periode niet gebruikt.