Home > Kennisbank​​​​

Er bestaan verschillende typen ijzerchelaten, die allemaal hun eigen eigenschappen hebben. De pH waarde van de oplossing waarin het chelaat zit, dus de pH in substraatmatten of in de grond, is van grote invloed op de sterkte van het ijzerchelaat. 
Omdat in het wortelmilieu diverse pH waarden voor kunnen komen, zijn er ook verschillende ijzerchelaten op de markt.

Type chelaat    Stabiel bij pH

• EDTA: 3 - 6
• DTPA: 3 - 6,5
• EDDHA: 3 - 10

De stabiliteit van een ijzerchelaat is eigenlijk de kern van het verhaal. Op het moment dat een ijzerchelaat niet stabiel is, wil dit zeggen dat het chelaat niet stevig genoeg is om het ijzer in oplossing te houden. Bij bepaalde pH waarden kan het ijzer neerslaan, doordat het chelaat niet stabiel is. Dit met als resultaat dat het ijzercijfer in de plant ook terug gaat lopen.

Het ijzer wat door een te lage of te hoge pH waarde is neergeslagen is een 3 waardig ijzer geworden, oftewel een Fe² is een Fe³ geworden. Een Fe³ kan niet meer terug verbonden worden aan een ijzerchelaat, omdat het geoxideerd is. Deze oxidevorm is beter bekend als roest. Daarom is de keuze van het juiste chelaat van groot belang.

Van de ijzerchelaten die op de markt beschikbaar zijn, is de EDTA ijzerchelaat de minst stevige. Om de reden dat deze chelaten in de mestbak vaak niet stabiel genoeg zijn, worden ze vaak alleen voor bladbemesting aangeraden. Er bestaan naast het EDTA chelaat ook andere varianten als HEDTA, waarvan de eigenschappen vrijwel gelijk zijn.

DTPA is het meest gebruikte ijzerchelaat. Reden hiervoor is dat in de meeste teelten de pH waarde onder de 6,5 blijft. Het ijzer-DTPA is dus stabiel en ook beschikbaar voor de plant. Van ijzer-DTPA zijn er in vloeibare vorm in hoofdlijnen twee typen, namelijk de 3% en de 6%. Het grote verschil tussen de 3% en de 6% is dat er bij de productie van ijzer-DTPA 3% veel natrium gebruikt wordt. Bij de productie van ijzer-DTPA 6% wordt veel ammonium gebruikt. In diverse teelten is natrium een zout dat in de loop der tijd ophoopt en op een gegeven moment voor problemen kan zorgen. Om deze problemen uit te sluiten, wordt vaak de ijzer-DTPA 6% geadviseerd. Het nadeel van de ijzer-DTPA 6% is dat de productiekosten hoger liggen en dus de prijs van ijzer-DTPA 6% hoger ligt dan die van de ijzer-DTPA 3%.

Op het moment dat de pH in de teelt rond of boven de 6,5 komt, is het raadzaam om gedeeltelijk of geheel over te schakelen op een EDDHA ijzerchelaat (rood ijzer). EDDHA is namelijk stabiel tot een pH waarde van boven de 10. EDDHA ijzerchelaten zijn in veel verschillende benamingen op de markt beschikbaar. De eigenschappen lijken op het eerste gezicht dan ook gelijk te zijn. Echter bij een EDDHA ijzerchelaat is de vorm van het chelaat bepalend. EDDHA ijzerchelaten bestaan namelijk altijd uit een mengsel van drie verschillende vormen. Onderstaande afbeelding geeft een overzicht van de verschillende vormen.

Van bovenstaande typen EDDHA chelaten, is degene bovenaan het meest stabiel. Deze vorm van EDDHA ijzerchelaat wordt ortho-ortho EDDHA genoemd. De andere twee typen worden respectievelijk ortho-para en para-para EDDHA genoemd. Omdat alle soorten rood ijzer (EDDHA) op de markt uit bovenstaande vormen bestaat, is het belangrijk om te kiezen voor een product waarin het ortho-ortho gehalte het hoogst is.

Als voorbeeld kunnen wij product A nemen. Dit is een EDDHA ijzerchelaat met 6% ijzerchelaat waarvan 4% uit ortho-ortho bestaat. Simpelweg wil dit zeggen dat we eigenlijk 4% stabiel ijzerchelaat geven. Dat wil niet zeggen, dat de overige 2% helemaal niet beschikbaar is voor de plant. Echter zal dit snel neerslaan en zal het rendement hiervan veel lager liggen. Als we bovenstaand product nu zouden vervangen door product B, een EDDHA chelaat met 6% ijzerchelaat waarvan maar 2% uit ortho-ortho bestaat, betekent dit dat de overige 4% ijzerchelaat veel minder stabiel is en dus sneller zal neerslaan. Het rendement van dit product ligt dus veel lager. Simpel gezegd zou je van product B dus ongeveer 2 keer zoveel nodig hebben als van product A om hetzelfde ijzercijfer in de planten te krijgen. In de praktijk zal product B dan ook goedkoper aangeboden worden dan product A.

Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Han van der Kooij neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur.