Home ​​​​>​​​​ Knowledge Center​​​​

Wat is de functie van sporenelementen

Meststoffen spelen een grote en cruciale rol in het groeiproces van een plant. Er kan geen teelt succesvol worden onderhouden, zonder het gebruik van meststoffen. Sterker nog, alle gewassen hebben hoofd- en sporenelementen nodig om gezond te blijven en om continue te blijven groeien. In dit artikel legt onze productspecialist meststoffen meer uit over het belang van sporenelementen.
Functie van sporenelementen
Han van der Kooij
Productspecialist Meststoffen | 13 december 2019 | 4 min. lezen
Onderwerpen in dit artikel

Hoofdelementen

Elke plant heeft hoofdelementen nodig in hoge/grote mate, om goed te kunnen ontwikkelen. De volgende nutriënten moeten altijd in grote hoeveelheden beschikbaar zijn voor de plant: 

Sporenelementen

Naast de hoofdelementen die altijd in een bemestingsschema terug komen, is het ook van belang dat de sporenelementen (ook wel micronutriënten of sporen genoemd) hierin worden meegenomen. Deze spelen namelijk een belangrijke rol bij het stofwisselingssysteem en bij een aantal enzymatische reacties die in de plant plaatsvinden.
Een overschot of een tekort aan een micronutriënt, zorgt voor een onbalans in de plant, wat de plantweerbaarheid verlaagt en de kans op ziektes, virussen en schimmels dus verhoogt. 

De volgende nutriënten worden gezien als de belangrijkste sporenelementen voor de plant:
  • IJzer (Fe)
    De plant gebruikt ijzer voor de ontwikkeling van bladgroenkorrels, welke onmisbaar zijn in het proces van fotosynthese en bij de ademhaling van de plant. Daarnaast draagt het nutriënt bij aan de ontwikkeling van groeipunten in de wortels. 

  • Mangaan (Mn) 
    Mangaan is belangrijk bij de fotosynthese, maar is ook een heel belangrijke bouwsteen voor het vormen van enzymen. Zo levert het een bijdrage aan een enzym wat de plant beschermt tegen stoffen die de plant kunnen beschadigen. Tot slot heeft het een onmisbare functie bij de productie van zuurstof tijdens het proces van de fotosynthese.

  • Zink (Zn)
    De aanmaak van enzymen kan worden gedaan m.b.v. het micronutriënt zink. Deze enzymen heeft de plant o.a. nodig voor de stevigheid van de celmembranen. Daarnaast draagt het bij aan de aanmaak van eiwitten en van het groeihormoon auxine. 

  • Borium (B)
    Borium speelt een belangrijke rol in het stofwisselingsproces van de plant. Ook is het cruciaal bij de celstrekking in de wortels, bij de celdeling, is het een bouwsteen van celwanden en stimuleert het de ontwikkeling van groeipunten.

  • Koper (Cu)
    Koper wordt door de plant gebruikt bij de fotosynthese. Zonder koper of bij weinig koper in de plant, zal de fotosynthese dan ook flink achteruit gaan. Los van het bijdragen aan fotosynthese, zorgt koper ook voor de ontwikkeling van verschillende vitaminen en speelt het een rol bij de verhouting (lignificatie) van plantdelen. 

  • Molybdeen (Mo)
    Molybdeen is het sporenelement wat het minste in planten voorkomt. Toch is het niet onbelangrijk. Het zorgt er namelijk voor dat planten de nitraten, die niet direct kunnen worden gebruikt, kunnen worden omgezet naar een bouwsteen voor eiwitten. Ook is het een bouwsteen voor verschillende belangrijke planthormonen.  

Sporenelementen in de praktijk

Zoals al eerder benoemd door de meststoffenspecialist, zijn niet alle sporenelementen even goed opneembaar voor de plant bij een hoge of juist lage pH waarde. 
“Een te hoge pH waarde kan ervoor zorgen dat een sporenelement neerslaat. Hetzelfde geldt voor een te lage pH waarde. Als dit gebeurt, is het niet meer beschikbaar voor de plant, wat ervoor zorgt dat het niet wordt opgenomen. Dan komt het risico voor een tekort om de hoek kijken en dit moet ten alle tijden voorkomen worden.”, aldus de meststoffenspecialist. 

Tijdens de groei wordt een verhoogde pH waarde in het wortelmilieu gezien, wat voor een verslechterde beschikbaarheid van sporenelementen zorgt. Dit kan optreden bij het gebruik van sulfaten. Om het neerslaan van een micronutriënt bij een hoge of juist lage pH waarde in de meststoffenbak of in het wortelmilieu te voorkomen, wordt het gebruik van chelaten aangeraden.

Wat zijn chelaten?

Chelaten zijn organische elementen, die het mogelijk maken om nutriënten beschikbaar te houden bij hoge en lage pH waarden. Dankzij het chelaat, die ook wel eens ‘klauw’ genoemd worden, wordt het transport van de nutriënten naar de wortels geregeld. 

Sommige sporenelementen zijn instabiel wanneer zij terecht komen in het wortelmilieu of in de meststoffen oplossing, waar de pH waarde kan variëren. Het neerslaan van deze meststoffen kan een negatief effect hebben op het gewas, omdat het niet meer mogelijk is om deze nutriënten op te nemen. 

Om ervoor te zorgen dat elke benodigde voedingsstof wordt opgenomen door de plant, kan het gebruik van chelaten niet worden voorkomen. IJzer is een nutriënt wat altijd aan de plant moet worden aangeboden in de vorm van een chelaat, omdat het vrij gemakkelijk neerslaat wanneer het in contact komt met andere nutriënten in het substraat of in de meststoffenbak. Het kiezen van het juiste chelaat hangt sterk af van de pH waarde in de meststoffenbak en in het wortelmilieu. 

Percentages in chelaten

Bij chelaten valt op dat er altijd wordt gesproken over een percentage. Hiermee wordt aangegeven welk deel het specifieke nutriënt, de meststof uitmaakt. Zo is bijvoorbeeld in de Easygro Zn-EDTA 15%, 15% zink te vinden. De rest van de meststof is organisch materiaal, namelijk het chelaat. 

Keuze aan chelaten

Er zijn meerdere typen chelaten, waarvan de toepasbaarheid helemaal afhangt van de pH waarde waarin de meststoffen terecht gaan komen. Hieronder een overzicht welke chelaten beschikbaar zijn per sporenelement:
  • IJzer
    Het nutriënt ijzer kan op verschillende manieren gechelateerd worden en is verkrijgbaar in  Fe-EDTA, Fe-DTPA, Fe-EDDHA. Deze verschillende chelaten hebben ieder een eigen pH bereik.   

  • Mangaan
    Het nutriënt mangaan is beschikbaar in een EDTA chelaat.

  • Zink
    Zink is in de vorm van een EDTA-chelaat verkrijgbaar. 

  • Borium
    Borium is niet beschikbaar in de vorm van een chelaat, omdat het chemisch gezien niet gechelateerd kan worden. Het is verkrijgbaar in sulfaatvorm, in de volgende producten: Borax 11,3%, boraat en boorzuur. 

  • Koper
    Koper is verkrijgbaar in een EDTA chelaat. 

  • Molybdeen
    Molybdeen kan chemisch gezien niet gechelateerd worden. Het is alleen verkrijgbaar in natriummolybdaat  of ammoniummolybdaat 
Gerelateerde producten
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Han van der Kooij neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 
Ook interessant voor jou

Wat is de functie van sporenelementen

Meststoffen spelen een grote en cruciale rol in het groeiproces van een plant. Er kan geen teelt succesvol worden onderhouden, zonder het gebruik van meststoffen. Sterker nog, alle gewassen hebben hoofd- en sporenelementen nodig om gezond te blijven en om continue te blijven groeien. In dit artikel legt onze productspecialist meststoffen meer uit over het belang van sporenelementen.
Zoek in de Kennisbank
Vind antwoord op je vraag in onze kennisbank. 600+ artikelen, geschreven door onze specialisten.
Han van der Kooij
Han van der Kooij
Productspecialist Meststoffen | 13 december 2019 | 4 min. lezen
Deel dit artikel

Functie van sporenelementen
Onderwerpen in dit artikel

Hoofdelementen

Elke plant heeft hoofdelementen nodig in hoge/grote mate, om goed te kunnen ontwikkelen. De volgende nutriënten moeten altijd in grote hoeveelheden beschikbaar zijn voor de plant: 

Sporenelementen

Naast de hoofdelementen die altijd in een bemestingsschema terug komen, is het ook van belang dat de sporenelementen (ook wel micronutriënten of sporen genoemd) hierin worden meegenomen. Deze spelen namelijk een belangrijke rol bij het stofwisselingssysteem en bij een aantal enzymatische reacties die in de plant plaatsvinden.
Een overschot of een tekort aan een micronutriënt, zorgt voor een onbalans in de plant, wat de plantweerbaarheid verlaagt en de kans op ziektes, virussen en schimmels dus verhoogt. 

De volgende nutriënten worden gezien als de belangrijkste sporenelementen voor de plant:
  • IJzer (Fe)
    De plant gebruikt ijzer voor de ontwikkeling van bladgroenkorrels, welke onmisbaar zijn in het proces van fotosynthese en bij de ademhaling van de plant. Daarnaast draagt het nutriënt bij aan de ontwikkeling van groeipunten in de wortels. 

  • Mangaan (Mn) 
    Mangaan is belangrijk bij de fotosynthese, maar is ook een heel belangrijke bouwsteen voor het vormen van enzymen. Zo levert het een bijdrage aan een enzym wat de plant beschermt tegen stoffen die de plant kunnen beschadigen. Tot slot heeft het een onmisbare functie bij de productie van zuurstof tijdens het proces van de fotosynthese.

  • Zink (Zn)
    De aanmaak van enzymen kan worden gedaan m.b.v. het micronutriënt zink. Deze enzymen heeft de plant o.a. nodig voor de stevigheid van de celmembranen. Daarnaast draagt het bij aan de aanmaak van eiwitten en van het groeihormoon auxine. 

  • Borium (B)
    Borium speelt een belangrijke rol in het stofwisselingsproces van de plant. Ook is het cruciaal bij de celstrekking in de wortels, bij de celdeling, is het een bouwsteen van celwanden en stimuleert het de ontwikkeling van groeipunten.

  • Koper (Cu)
    Koper wordt door de plant gebruikt bij de fotosynthese. Zonder koper of bij weinig koper in de plant, zal de fotosynthese dan ook flink achteruit gaan. Los van het bijdragen aan fotosynthese, zorgt koper ook voor de ontwikkeling van verschillende vitaminen en speelt het een rol bij de verhouting (lignificatie) van plantdelen. 

  • Molybdeen (Mo)
    Molybdeen is het sporenelement wat het minste in planten voorkomt. Toch is het niet onbelangrijk. Het zorgt er namelijk voor dat planten de nitraten, die niet direct kunnen worden gebruikt, kunnen worden omgezet naar een bouwsteen voor eiwitten. Ook is het een bouwsteen voor verschillende belangrijke planthormonen.  

Sporenelementen in de praktijk

Zoals al eerder benoemd door de meststoffenspecialist, zijn niet alle sporenelementen even goed opneembaar voor de plant bij een hoge of juist lage pH waarde. 
“Een te hoge pH waarde kan ervoor zorgen dat een sporenelement neerslaat. Hetzelfde geldt voor een te lage pH waarde. Als dit gebeurt, is het niet meer beschikbaar voor de plant, wat ervoor zorgt dat het niet wordt opgenomen. Dan komt het risico voor een tekort om de hoek kijken en dit moet ten alle tijden voorkomen worden.”, aldus de meststoffenspecialist. 

Tijdens de groei wordt een verhoogde pH waarde in het wortelmilieu gezien, wat voor een verslechterde beschikbaarheid van sporenelementen zorgt. Dit kan optreden bij het gebruik van sulfaten. Om het neerslaan van een micronutriënt bij een hoge of juist lage pH waarde in de meststoffenbak of in het wortelmilieu te voorkomen, wordt het gebruik van chelaten aangeraden.

Wat zijn chelaten?

Chelaten zijn organische elementen, die het mogelijk maken om nutriënten beschikbaar te houden bij hoge en lage pH waarden. Dankzij het chelaat, die ook wel eens ‘klauw’ genoemd worden, wordt het transport van de nutriënten naar de wortels geregeld. 

Sommige sporenelementen zijn instabiel wanneer zij terecht komen in het wortelmilieu of in de meststoffen oplossing, waar de pH waarde kan variëren. Het neerslaan van deze meststoffen kan een negatief effect hebben op het gewas, omdat het niet meer mogelijk is om deze nutriënten op te nemen. 

Om ervoor te zorgen dat elke benodigde voedingsstof wordt opgenomen door de plant, kan het gebruik van chelaten niet worden voorkomen. IJzer is een nutriënt wat altijd aan de plant moet worden aangeboden in de vorm van een chelaat, omdat het vrij gemakkelijk neerslaat wanneer het in contact komt met andere nutriënten in het substraat of in de meststoffenbak. Het kiezen van het juiste chelaat hangt sterk af van de pH waarde in de meststoffenbak en in het wortelmilieu. 

Percentages in chelaten

Bij chelaten valt op dat er altijd wordt gesproken over een percentage. Hiermee wordt aangegeven welk deel het specifieke nutriënt, de meststof uitmaakt. Zo is bijvoorbeeld in de Easygro Zn-EDTA 15%, 15% zink te vinden. De rest van de meststof is organisch materiaal, namelijk het chelaat. 

Keuze aan chelaten

Er zijn meerdere typen chelaten, waarvan de toepasbaarheid helemaal afhangt van de pH waarde waarin de meststoffen terecht gaan komen. Hieronder een overzicht welke chelaten beschikbaar zijn per sporenelement:
  • IJzer
    Het nutriënt ijzer kan op verschillende manieren gechelateerd worden en is verkrijgbaar in  Fe-EDTA, Fe-DTPA, Fe-EDDHA. Deze verschillende chelaten hebben ieder een eigen pH bereik.   

  • Mangaan
    Het nutriënt mangaan is beschikbaar in een EDTA chelaat.

  • Zink
    Zink is in de vorm van een EDTA-chelaat verkrijgbaar. 

  • Borium
    Borium is niet beschikbaar in de vorm van een chelaat, omdat het chemisch gezien niet gechelateerd kan worden. Het is verkrijgbaar in sulfaatvorm, in de volgende producten: Borax 11,3%, boraat en boorzuur. 

  • Koper
    Koper is verkrijgbaar in een EDTA chelaat. 

  • Molybdeen
    Molybdeen kan chemisch gezien niet gechelateerd worden. Het is alleen verkrijgbaar in natriummolybdaat  of ammoniummolybdaat 
Gerelateerde producten
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Han van der Kooij neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 
Han van der Kooij
Ook interessant voor jou
Wat is het verschil tussen sulfaten en chelaten?
Sporenelementen kunnen op verschillende manieren aan de plant worden toegediend. Zo kan er bijvoorbeeld worden gekozen voor sulfaten of chelaten, maar wat is het verschil?

Hoe voorkom je een tekort aan sporenelementen?
Verschillende factoren – waaronder de zuurgraad – zorgen ervoor dat sporenelementen in veel gevallen niet goed opgenomen kunnen worden door een plant. Hierdoor kan een tekort ontstaan.

Hoe reken je sporenelementen om?
Sporenelementen worden via de voedingsoplossing toegediend aan de plant. Sommige in vaste vorm, andere in vloeibare vorm en sommige kunnen in beide vormen. In dat laatste geval moet je de spoorelementen omrekenen.