Home ​​​​>​​​​ Knowledge Center​​​​

Hoe kan je meststoffen het beste opslaan? 

Op glastuinbouwbedrijven wordt er gewerkt met verschillende soorten meststoffen. In de meeste gevallen bevat een deel van deze gebruikte meststoffen gevaarlijke stoffen. De opslag van deze gevaarlijke stoffen is een belangrijk aandachtspunt, want het op een onveilige manier omgaan met deze stoffen kan leiden tot gezondheidsklachten, persoonlijk letsel of zelfs explosiegevaar. Niet ieder bedrijf is zich hiervan bewust, waardoor er vaak niet genoeg aandacht wordt besteed aan de juiste manier van opslag van gevaarlijke stoffen. Daarnaast zijn er de laatste jaren een aantal zaken veranderd in de wetgeving rondom de opslag van (vloeibare) meststoffen, waardoor je rekening dient te houden met andere zaken. Daarom zetten wij de belangrijkste aandachtspunten op een rij.
Meststoffen
Jaap Lubbersen
Productspecialist Gewasverzorging | 24 maart 2020 | 8 min. lezen

Hoe sla je vloeibare meststoffen op?

De wetgeving voor de opslag van vloeibare bulkmeststoffen staat uitgebreid omschreven in de PGS 31 wetgeving. Onder vloeibare bulkmeststoffen verstaan we natuurlijk de meststoffen die worden opgeslagen, maar ook meststoffen in IBC’s/multiboxen of tankwagens zodra deze gekoppeld zijn aan een leiding en dus onderdeel uitmaken van de meststoffen unit. De PGS 31 geldt in bepaalde gevallen dus ook voor verpakte meststoffen (in multiboxen of tankwagens). Voor verpakte meststoffen in andere eenheden is de PGS 15 van kracht. Hieronder een aantal punten die terug komen in beide wetgevingen.  

Lekbak

Net zoals verpakte vloeibare meststoffen, worden vloeibare bulkmeststoffen worden opgeslagen in een daarvoor bestemde opslagruimte. Voor iedere vorm van vloeibare meststoffen groter dan 50 liter is het van belang dat de opslagvoorziening voorzien is van een lekbak en een vloeistofkerende vloer. Dit zodat gelekte of gemorste gevaarlijke stoffen niet weg kunnen. Zowel het hebben van lekbakken als een vloeistofkerende vloer, is verplicht. 
De lekbak is bedoeld om de gevaarlijke (mest)stof op te vangen wanneer er tijdens de opslag of tijdens de overstort iets mis gaat. Een lekbak die wordt gebruikt bij de opslag van bulkvaten, dient een minimale capaciteit van 850 liter te hebben.

In de PGS 15, wetgeving voor de opslag van verpakte gevaarlijke stoffen, is het volgende opgenomen:

"Indien de werkvoorraad bestaat uit een hoeveelheid van meer dan 50L, dan moet de verpakking zijn geplaatst boven een lekbak of een gelijkwaardige voorziening. Hiervan kan worden afgeweken als (het desbetreffende deel van) de vloer van de desbetreffende productie/werkruimte ten minste vloeistof kerend is."

Benieuwd waar je allemaal op moet letten als je en lekbak aanschaft? Onze productspecialist schreef er een artikel over ''Waar moet een lekbak aan voldoen?''.

Vloeistofkerende vloer

Een vloeistofkerende vloer is verplicht voor als er onverhoopt iets wordt gemorst tijdens het werken met de vloeibare meststoffen. Wanneer er wordt gemorst en er geen vloeistofkerende vloer is aangelegd, zal de gevaarlijke stof in het beton trekken, met als mogelijke gevolgen het roesten en barsten van het beton, waardoor het uiteindelijk zelfs in de bodem terecht kan komen. 

Absorptiemateriaal

Daarnaast moet er altijd absorptiemateriaal, zoals garagekorrels, in de meststoffenruimte aanwezig zijn, voor in gevallen dat het gelekte materiaal niet allemaal kan worden opgevangen in de daarvoor bestemde voorzieningen.

Aparte opslag van gevaarlijke stoffen

Sommige meststoffen kunnen reacties met elkaar aangaan, waardoor er onder andere gevaarlijke gassen, warmteontwikkeling of neerslag kunnen ontstaan. Wanneer zo’n ongewenste reactie ontstaat, noemen we dit onbedoelde contaminatie.

Bekijk hier hoe onbedoelde contaminatie werkt, hoe verschillende stoffen met elkaar reageren en wat je kan doen om deze reacties te voorkomen. 

Lospunten

Bij het gebruik van vloeibare bulkmeststoffen, zijn lospunten natuurlijk onmisbaar. In de PGS 31 zijn daarom een aantal richtlijnen belicht, waar de lospunten aan moeten voldoen. Productspecialist Jaap Lubbersen licht het in onderstaande video toe. 

Slotsleutelkraan

Er kan gebruik worden gemaakt van slotsleutelkranen om fouten te voorkomen bij het lossen van de meststoffen. Wanneer er slotsleutelkranen op de leidingen zijn aangesloten, is namelijk een speciale 'sleutel' nodig voor het openen van de leiding om er vervolgens meststoffen in over te storten. Dit beperkt de kans op fouten.

Hieronder een video waarin het gebruik van slotsleutelkranen wordt toegelicht.
Zorg ook dat gemorst product direct wordt opgeruimd en houd de omgeving van de opslagplaats goed schoon.

Afsluitbare deur

Voor een stukje extra veiligheid wordt in opslagplaatsen wel eens gebruik gemaakt van een afsluitbare deur. Hiermee kan worden voorkomen dat onbevoegden de ruimte betreden. Hierbij is het voor de veiligheid wel heel belangrijk om erop te letten dat de opslagruimte van binnenuit altijd zonder sleutel open moet kunnen. 

Waarschuwingssignalen

Zorg ervoor dat de opslagplaats van de meststoffen in een bedrijf, goed aangegeven is met waarschuwingssignalen. Deze signalen duiden de gevaren van de opslag van gevaarlijke stoffen aan. Daarnaast moet ook bij alle opslagvoorzieningen het bord “Vuur, open vlam en roken verboden” geplaatst zijn. Naast deze waarschuwingssignalen, wijzen de CLP-iconen ook op verschillende (mogelijke) gevaren. Daarom moeten er bij de opslag en bij de lospunten van de vloeibare meststoffen stickers met CLP-iconen te zien zijn, op zowel de leidingen als op de vaten. Controleer hierbij regelmatig of de stickers nog voldoen aan de huidige wetgeving.

Kwaliteit

Naast een juiste manier van opslaan ten behoeve van de veiligheid, draagt het in het geval van vaste meststoffen ook bij aan het behoud van de kwaliteit van het product. Houd daarom bij de opslag van vaste meststoffen ook rekening met de volgende punten:
  • Temperatuur
    Vloeibare meststoffen dienen niet onder de 7 graden te worden opgeslagen. Ook moet de temperatuur niet hoger oplopen dan 35 graden. 
  • IJzer donker opslaan
    IJzer wordt afgebroken door UV licht. Daarom moet het in een donkere verpakking zijn opgeslagen en moet er worden voorkomen dat de zon op de verpakkingen schijnt. 
  • Houdbaarheid van de verpakking
    Een IBC/multibox, vat of can moet na een periode van 5 jaar gekeurd worden om te bepalen of het nog voldoet aan de eisen en het gebruik ervan nog veilig is.
  • Verpakking
    De opslagplaats dient vrij te blijven van scherpe objecten, om beschadigingen aan verpakkingen te voorkomen.

Hoe sla je vaste mesttoffen op 

Vaste meststoffen worden geleverd in kristalvorm, wat betekent dat ze voor gebruik moeten worden opgelost in water. Wanneer een meststof hard en klonterig is geworden, kan dit ervoor zorgen dat de meststof langer moet worden geroerd voordat het helemaal opgelost is. Maar hoe voorkom je dat een kunstmeststof hard wordt? In de PGS 7 zijn regels opgesteld voor de opslag van vaste minerale meststoffen, om o.a. een goede kwaliteit te behouden.

Oorzaak klontering meststoffen

De oorzaak van de klontering van meststoffen is dat de meeste kunstmeststoffen hygroscopisch zijn, waardoor zij vocht aantrekken. Hoe vochtiger uw opslagplaats, hoe groter de kans op verharding en klontering.
 
Gelukkig heeft de verharding of klontering van meststoffen geen effect op de kwaliteit ervan. Toch kan het voor extra werk en onveilige situaties (bijv. opspatten van meststoffenoplossing) zorgen. Bovendien is luchtvochtigheid niet de enige factor die leidt tot klontering van kunstmeststoffen. Er zijn daarentegen ook nog andere factoren toe te schrijven zoals de temperatuur en luchtdruk in de ruimte, het vochtgehalte in het product, de chemische reactie van het product en de opslagduur. Het is dus belangrijk om deze factoren te stabiel te houden. 

Opslag van vaste meststoffen 

Om verharding en klontering van meststoffen te voorkomen is het belangrijk dat er een voor zorgvuldige opslagplaats van meststoffen is. Hierbij spelen de volgende factoren een belangrijke rol, zoals ook benoemd in de PGS 7: 
  • Koele ruimte
    Het is belangrijk om de minerale meststoffen op te slaan in een koele ruimte. De meststoffen gaan namelijk ontleden bij warmte (maximale temperatuur te vinden in het SDS), wat ertoe kan leiden dat er giftige stoffen vrij komen. Let op dat de opslag van een meststof vlakbij een hittebron (zoals bij een machine) ook effect kan hebben op de meststof. 
  • Niet vochtige of droge ruimte
    In verband met de hygroscopische (vocht aantrekkende) werking van minerale meststoffen, dient de ruimte droog te zijn. Hierbij is een goede ventilatie ook van belang en dient de ruimte regelmatig op lekkages te worden gecontroleerd. 
  • Aparte opslag
    Verschillende meststoffen zoals sterke basen, sterke logen, organische materialen, chromaten en zink-, koper-, nikkel- en kobaltverbindingen moeten apart worden opgeslagen.
  • Niet verplaatsen
    Het verplaatsen van vaste meststoffen kan ervoor zorgen dat de korrels breken en de kwaliteit van de meststof achteruit gaat. Daarom wordt het aangeraden de zakken meststoffen zo min mogelijk te verplaatsen.
  • Beschadiging verpakking voorkomen
    Voorkom ten alle tijden beschadigingen aan de verpakkingen. Dit omdat het ertoe kan leiden dat er vocht bij de meststof kan komen. Mede hierom dienen big bags altijd op pallets opgeslagen te worden.
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Jaap Lubbersen neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 

Hoe kan je meststoffen het beste opslaan? 

Op glastuinbouwbedrijven wordt er gewerkt met verschillende soorten meststoffen. In de meeste gevallen bevat een deel van deze gebruikte meststoffen gevaarlijke stoffen. De opslag van deze gevaarlijke stoffen is een belangrijk aandachtspunt, want het op een onveilige manier omgaan met deze stoffen kan leiden tot gezondheidsklachten, persoonlijk letsel of zelfs explosiegevaar. Niet ieder bedrijf is zich hiervan bewust, waardoor er vaak niet genoeg aandacht wordt besteed aan de juiste manier van opslag van gevaarlijke stoffen. Daarnaast zijn er de laatste jaren een aantal zaken veranderd in de wetgeving rondom de opslag van (vloeibare) meststoffen, waardoor je rekening dient te houden met andere zaken. Daarom zetten wij de belangrijkste aandachtspunten op een rij.
Zoek in de Kennisbank
​​​​Vind antwoord op je vraag in onze kennisbank. 600+ artikelen, geschreven door onze specialisten.​​​​
Jaap Lubbersen
Jaap Lubbersen
Adviseur regelgeving Gewasverzorging | 24 maart 2020 |  8 min. lezen
Deel dit artikel
Meststoffen
Onderwerpen in dit artikel

Hoe sla je vloeibare meststoffen op?

De wetgeving voor de opslag van vloeibare bulkmeststoffen staat uitgebreid omschreven in de PGS 31 wetgeving. Onder vloeibare bulkmeststoffen verstaan we natuurlijk de meststoffen die worden opgeslagen, maar ook meststoffen in IBC’s/multiboxen of tankwagens zodra deze gekoppeld zijn aan een leiding en dus onderdeel uitmaken van de meststoffen unit. De PGS 31 geldt in bepaalde gevallen dus ook voor verpakte meststoffen (in multiboxen of tankwagens). Voor verpakte meststoffen in andere eenheden is de PGS 15 van kracht. Hieronder een aantal punten die terug komen in beide wetgevingen.  

Lekbak

Net zoals verpakte vloeibare meststoffen, worden vloeibare bulkmeststoffen worden opgeslagen in een daarvoor bestemde opslagruimte. Voor iedere vorm van vloeibare meststoffen groter dan 50 liter is het van belang dat de opslagvoorziening voorzien is van een lekbak en een vloeistofkerende vloer. Dit zodat gelekte of gemorste gevaarlijke stoffen niet weg kunnen. Zowel het hebben van lekbakken als een vloeistofkerende vloer, is verplicht. 
De lekbak is bedoeld om de gevaarlijke (mest)stof op te vangen wanneer er tijdens de opslag of tijdens de overstort iets mis gaat. Een lekbak die wordt gebruikt bij de opslag van bulkvaten, dient een minimale capaciteit van 850 liter te hebben.

In de PGS 15, wetgeving voor de opslag van verpakte gevaarlijke stoffen, is het volgende opgenomen:

"Indien de werkvoorraad bestaat uit een hoeveelheid van meer dan 50L, dan moet de verpakking zijn geplaatst boven een lekbak of een gelijkwaardige voorziening. Hiervan kan worden afgeweken als (het desbetreffende deel van) de vloer van de desbetreffende productie/werkruimte ten minste vloeistof kerend is."

Benieuwd waar je allemaal op moet letten als je en lekbak aanschaft? Onze productspecialist schreef er een artikel over ''Waar moet een lekbak aan voldoen?''.

Vloeistofkerende vloer

Een vloeistofkerende vloer is verplicht voor als er onverhoopt iets wordt gemorst tijdens het werken met de vloeibare meststoffen. Wanneer er wordt gemorst en er geen vloeistofkerende vloer is aangelegd, zal de gevaarlijke stof in het beton trekken, met als mogelijke gevolgen het roesten en barsten van het beton, waardoor het uiteindelijk zelfs in de bodem terecht kan komen. 

Absorptiemateriaal

Daarnaast moet er altijd absorptiemateriaal, zoals garagekorrels, in de meststoffenruimte aanwezig zijn, voor in gevallen dat het gelekte materiaal niet allemaal kan worden opgevangen in de daarvoor bestemde voorzieningen.

Aparte opslag van gevaarlijke stoffen

Sommige meststoffen kunnen reacties met elkaar aangaan, waardoor er onder andere gevaarlijke gassen, warmteontwikkeling of neerslag kunnen ontstaan. Wanneer zo’n ongewenste reactie ontstaat, noemen we dit onbedoelde contaminatie.

Bekijk hier hoe onbedoelde contaminatie werkt, hoe verschillende stoffen met elkaar reageren en wat je kan doen om deze reacties te voorkomen. 

Lospunten

Bij het gebruik van vloeibare bulkmeststoffen, zijn lospunten natuurlijk onmisbaar. In de PGS 31 zijn daarom een aantal richtlijnen belicht, waar de lospunten aan moeten voldoen. Productspecialist Jaap Lubbersen licht het in onderstaande video toe. 

Slotsleutelkraan

Er kan gebruik worden gemaakt van slotsleutelkranen om fouten te voorkomen bij het lossen van de meststoffen. Wanneer er slotsleutelkranen op de leidingen zijn aangesloten, is namelijk een speciale 'sleutel' nodig voor het openen van de leiding om er vervolgens meststoffen in over te storten. Dit beperkt de kans op fouten.

Hieronder een video waarin het gebruik van slotsleutelkranen wordt toegelicht.
Zorg ook dat gemorst product direct wordt opgeruimd en houd de omgeving van de opslagplaats goed schoon.

Afsluitbare deur

Voor een stukje extra veiligheid wordt in opslagplaatsen wel eens gebruik gemaakt van een afsluitbare deur. Hiermee kan worden voorkomen dat onbevoegden de ruimte betreden. Hierbij is het voor de veiligheid wel heel belangrijk om erop te letten dat de opslagruimte van binnenuit altijd zonder sleutel open moet kunnen. 

Waarschuwingssignalen

Zorg ervoor dat de opslagplaats van de meststoffen in een bedrijf, goed aangegeven is met waarschuwingssignalen. Deze signalen duiden de gevaren van de opslag van gevaarlijke stoffen aan. Daarnaast moet ook bij alle opslagvoorzieningen het bord “Vuur, open vlam en roken verboden” geplaatst zijn. Naast deze waarschuwingssignalen, wijzen de CLP-iconen ook op verschillende (mogelijke) gevaren. Daarom moeten er bij de opslag en bij de lospunten van de vloeibare meststoffen stickers met CLP-iconen te zien zijn, op zowel de leidingen als op de vaten. Controleer hierbij regelmatig of de stickers nog voldoen aan de huidige wetgeving.

Kwaliteit

Naast een juiste manier van opslaan ten behoeve van de veiligheid, draagt het in het geval van vaste meststoffen ook bij aan het behoud van de kwaliteit van het product. Houd daarom bij de opslag van vaste meststoffen ook rekening met de volgende punten:
  • Temperatuur
    Vloeibare meststoffen dienen niet onder de 7 graden te worden opgeslagen. Ook moet de temperatuur niet hoger oplopen dan 35 graden. 
  • IJzer donker opslaan
    IJzer wordt afgebroken door UV licht. Daarom moet het in een donkere verpakking zijn opgeslagen en moet er worden voorkomen dat de zon op de verpakkingen schijnt. 
  • Houdbaarheid van de verpakking
    Een IBC/multibox, vat of can moet na een periode van 5 jaar gekeurd worden om te bepalen of het nog voldoet aan de eisen en het gebruik ervan nog veilig is.
  • Verpakking
    De opslagplaats dient vrij te blijven van scherpe objecten, om beschadigingen aan verpakkingen te voorkomen.

Hoe sla je vaste mesttoffen op 

Vaste meststoffen worden geleverd in kristalvorm, wat betekent dat ze voor gebruik moeten worden opgelost in water. Wanneer een meststof hard en klonterig is geworden, kan dit ervoor zorgen dat de meststof langer moet worden geroerd voordat het helemaal opgelost is. Maar hoe voorkom je dat een kunstmeststof hard wordt? In de PGS 7 zijn regels opgesteld voor de opslag van vaste minerale meststoffen, om o.a. een goede kwaliteit te behouden.

Oorzaak klontering meststoffen

De oorzaak van de klontering van meststoffen is dat de meeste kunstmeststoffen hygroscopisch zijn, waardoor zij vocht aantrekken. Hoe vochtiger uw opslagplaats, hoe groter de kans op verharding en klontering.
 
Gelukkig heeft de verharding of klontering van meststoffen geen effect op de kwaliteit ervan. Toch kan het voor extra werk en onveilige situaties (bijv. opspatten van meststoffenoplossing) zorgen. Bovendien is luchtvochtigheid niet de enige factor die leidt tot klontering van kunstmeststoffen. Er zijn daarentegen ook nog andere factoren toe te schrijven zoals de temperatuur en luchtdruk in de ruimte, het vochtgehalte in het product, de chemische reactie van het product en de opslagduur. Het is dus belangrijk om deze factoren te stabiel te houden. 

Opslag van vaste meststoffen 

Om verharding en klontering van meststoffen te voorkomen is het belangrijk dat er een voor zorgvuldige opslagplaats van meststoffen is. Hierbij spelen de volgende factoren een belangrijke rol, zoals ook benoemd in de PGS 7: 
  • Koele ruimte
    Het is belangrijk om de minerale meststoffen op te slaan in een koele ruimte. De meststoffen gaan namelijk ontleden bij warmte (maximale temperatuur te vinden in het SDS), wat ertoe kan leiden dat er giftige stoffen vrij komen. Let op dat de opslag van een meststof vlakbij een hittebron (zoals bij een machine) ook effect kan hebben op de meststof. 
  • Niet vochtige of droge ruimte
    In verband met de hygroscopische (vocht aantrekkende) werking van minerale meststoffen, dient de ruimte droog te zijn. Hierbij is een goede ventilatie ook van belang en dient de ruimte regelmatig op lekkages te worden gecontroleerd. 
  • Aparte opslag
    Verschillende meststoffen zoals sterke basen, sterke logen, organische materialen, chromaten en zink-, koper-, nikkel- en kobaltverbindingen moeten apart worden opgeslagen.
  • Niet verplaatsen
    Het verplaatsen van vaste meststoffen kan ervoor zorgen dat de korrels breken en de kwaliteit van de meststof achteruit gaat. Daarom wordt het aangeraden de zakken meststoffen zo min mogelijk te verplaatsen.
  • Beschadiging verpakking voorkomen
    Voorkom ten alle tijden beschadigingen aan de verpakkingen. Dit omdat het ertoe kan leiden dat er vocht bij de meststof kan komen. Mede hierom dienen big bags altijd op pallets opgeslagen te worden.
Contactformulier
Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Jaap Lubbersen neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur. 
Jaap Lubbersen
Ook interessant voor jou
Checklist | Voldoet jouw meststoffenopslag aan de eisen? 
Meststoffen mag je niet zomaar opslaan. De meststoffenopslag, ook wel meststoffenruimte genoemd, moet aan diverse eisen voldoen, waar iedere teler zich aan moet houden. 
Tips voor het gebruik van vloeibare meststoffen
Vloeibare meststoffen zijn onder te verdelen in neutrale, zure en loog producten. Sommige producten mogen niet onverdund met elkaar in aanraking komen, omdat er anders neerslag, gas of warmte ontwikkeling kan ontstaan.
Hoe werk je veilig met vloeibare meststoffen?
Vloeibare meststoffen bieden veel mogelijkheden en voordelen, maar kennen ook meer risico's en gevaren ten opzichte van vaste meststoffen. Bij sommige producten kan een druppel product op de huid al ernstige gevolgen hebben.