Home > Kennisbank​​​​

De katoenluis bevindt zich voornamelijk in de jongere plantdelen; veelal aan de onderkant van bladeren en scheuten. De katoenluis komt voor in zowel een gevleugelde als een ongevleugelde variant. De ongevleugelde luis heeft een gedrongen, rond postuur van 0,9-1,8 mm groot. Deze grootte is afhankelijk van de temperatuur, het beschikbare voedsel en de populatiedichtheid. Zijn kleur varieert van lichtgeel tot zwartgroen. Verder heeft hij rode ogen en zwarte sifonen op het achterlijf (dit is het belangrijkste kenmerk om de luis te herkennen). 

De gevleugelde katoenluis is gemiddeld iets groter, heeft een zwarte kop en borststuk en een geel/donkergroen achterlijf. De sifonen van de gevleugelde katoenluis zijn eveneens zwart en kort. 

Voor het tijdig signaleren van bladluis kunnen signaleringsproducten worden ingezet. Op de signaalplaten is moeilijk te zien om welke luis het gaat maar wel dat er luisdruk is. Twijfel je aan de soort bladluis? Lees dan ons artikel over bladluisbestrijding.

De katoenluis kan zich geslachtelijk en ongeslachtelijk voortplanten. De eitjes kunnen de winter overleven en komen in het voorjaar in grote getale uit. Door de veelal constante temperatuur in de Nederlandse glastuinbouw vindt er voornamelijk ongeslachtelijke voortplanting plaats. De populatie bestaat dan alleen uit vrouwtjes. De vrouwtjes zijn levendbarend. Per dag kan een vrouwtje drie tot tien jongen produceren waardoor de ontwikkeling van een katoenluispopulatie enorm snel kan gaan. De nimfen beginnen zich na geboorte direct te voeden met plantensappen. 

De ontwikkelingsduur van nimfen is zes dagen bij 28°C en tien dagen bij 16°C (teelt: komkommer). Gedurende de ontwikkeling van de luis vervelt deze in totaal 4 keer. Bij iedere vervelling laat de luis een wit vervellingshuidje achter.

De katoenluis verraadt haar aanwezigheid in het gewas door het achterlaten van de vele witte vervellingshuidjes. De luizen zitten veelal in grote getalen aan de onderkant van het blad. De katoenluizen onttrekken voedingsstoffen aan de plant. Hierdoor wordt de groei van de plant verstoord. Door het inbrengen van toxische stoffen kan het blad verkleuren. De overtollige opgenomen plantensappen worden uitgescheiden in de vorm van honingdauw. Hierdoor wordt de plant en vrucht kleverig. Op deze honingdauw kan de roetdauw schimmel groeien die de plant en vruchten vervuilen. Tijdens het opnemen van voedingsstoffen kunnen er virussen overgebracht worden naar de plant met name het komkommermozaïekvirus.

Katoenluis bestrijden met behulp van verschillende natuurlijke vijanden.

• APHIcontrol: de sluipwesp Aphidius colemani
• APHIDOcontrol: de galmug Aphidoletes aphidimyza
• CHRYSOcontrol: larven van de gaasvlieg Chrysoperla carnea
• Episyphus belteatus: zweefvlieg
• Propylea quartuordecimpunctata: larven van het veertienstippelig lieverheersbeestje

Katoenluis bestrijden kan via een biologische en chemische manier. Opties voor natuurlijke vijanden zijn sluipwespen, galmuggen, zweefvliegen, lieveheersbeestjes en gaasvlieglarven. Effectieve chemische gewasbeschermingsmiddelen zijn de breed werkende insecticiden zoals Azatin, Batavia, Closer en Teppeki. Voor een overzicht van alle toegelaten producten tegen katoenluis voor jouw teelt kun je gebruik maken van de Adviesgenerator.

Om de schade van de katoenluis in het gewas te verminderen of te voorkomen kunnen tevens extra hygiënemaatregelen genomen worden. Ook kun je ervoor kiezen om insectengaas in de luchtramen aan te brengen.

Staat je antwoord er niet bij? Vul het contactformulier in en Leonie van Rooijen neemt contact met je op. Op werkdagen zelfs binnen 24 uur.